ناشر:دفتر مطالعات بازارهای مالی و بازرگانی
ناشر اصلی:معاونت امور اقتصادی
چکیده:
بانکهای توسعهای با فراهم کردن تسهیلات، ضمانتهای اعتباری و دیگر خدمات مالی، به عنوان ابزار دولت جهت رشد و توسعه اقتصادی نقش بسزایی ایفا میکنند.
با بررسی ویژگیهای مختلف این بانکها مشخص شده است که این بانکها در زمینههای مختلفی از جمله ساختار مالکیت (سهامداری کلی یا جزئی دولت)، حوزههای سیاستی (حوزه تخصصی یا گسترده)، مکانیسمهای مالی (سپردهپذیر یا عدم سپردهپذیر)، بخشهای هدف و مشتریان (متمرکز به گروه خاص یا گسترده)، مدلهای وامدهی، مقرراتگذاری، نظارت و ... با یکدیگر متفاوت بوده، بنابراین این بانکها در دنیا ناهمگن بوده و نمیتوانند همانند یک گروه خاص مورد توجه قرار گیرند، بلکه میتوانند با توجه به شرایط خاص هر کشور، نوع خاصی داشته باشند.
عموماً بانکهای توسعهای نهادهایی هستند که توسط دولت کنترل شده و مالکیت و اداره آنها نیز دولتی میباشد.
روشهای مختلفی برای تامین مالی بانکهای توسعهای وجود دارد؛ مانند قبول سپرده از عموم، قرض از سایر نهادهای مالی، افزایش پول در بازارهای سرمایه بینالمللی داخلی، استفاده از دارایی خود بانک و دریافت تخصیص بودجه از طرف دولت. اکثر بانکهای توسعهای ترکیبی از این موارد را استفاده میکنند و تنها به یک گزینه بسنده نمیکنند.
گستردگی ارایه خدمات بانکهای توسعهای به بخشهای مختلف اقتصاد، شامل بخشهایی همچون خدمات و تجارت، صنعت و تولید، کشاورزی، مسکن و ساخت و ساز، زیربنایی، انرژی، سلامت، معدن و آموزش و پرورش میباشد.
به منظور موفقیت بانکهای توسعهای در رسیدن به اهداف گوناگونشان لازم است تا شش اصل مورد توجه ویژه قرار گیرد. این شش اصل شامل فعال سازی محیط اقتصادی، مجوز، تنظیم مقررات و نظارت، حاکمیت و مدیریت، پایداری مالی و ارزیابی عملکرد میباشد.