نویسندگان : علی طاهری فرد , مصطفی سلیمی فر
عنوان نشریه : اقتصاد انرژی ایران (اقتصاد محیط زیست و انرژی) : زمستان1392 , دوره2 , شماره9 , صفحه151_174
چکیده:
توزيع منصفانه ريسک ميان کشور ميزبان و شرکت هاي بين المللي نفتي، از موضوعات بسيار مهم در قراردادهاي نفتي است. در اين مقاله توزيع ريسک ميان شرکت هاي بين المللي نفتي و دولت در قراردادهاي بيع متقابل توسعه نسل اول، دوم و سوم مورد بررسي قرار مي گيرد. ريسک هاي شرکت هاي بين المللي نفتي در قراردادهاي بيع متقابل عبارتند از: ريسک هزينه، ريسک تاخير در تکميل پروژه، ريسک عدم دستيابي به توليد قراردادي، ريسک کاهش قيمت نفت. ريسک هاي دولت عبارتند از: ريسک عدم توليد صيانتي، ريسک کاهش توليد پس از تحويل پروژه، ريسک هزينه (نسل سوم قراردادها)، ريسک بيش برآورد هزينه ها. بر اساس نتايج اين مقاله، در قراردادهاي بيع متقابل نسل اول، ريسک هزينه و عدم دستيابي به توليد قراردادي براي پيمانکار و ريسک عدم توليد صيانتي و کاهش توليد پس از تحويل پروژه براي دولت، بيشترين آثار را بر اقتصاد پروژه هر يک از طرفين دارند و مکانيزم انگيزشي مناسبي براي مديريت اين ريسک ها در قراردادهاي نسل اول وجود ندارد. در قراردادهاي نسل سوم، بطور قابل ملاحظه اي ريسک هاي اصلي قراردادهاي بيع متقابل کاهش يافته است و طرفين قرارداد بطور ميانگين با ريسک کمتري مواجه هستند. البته علي رغم کاهش ريسک پيمانکار در قراردادهاي نسل سوم، نرخ داخلي بازگشت سرمايه پيمانکار افزايش يافته است که اين مساله با توزيع متناسب ريسک و پاداش در قراردادها سازگاري ندارد.