سقوط آزاد ارزش «لیر» با افزایش التهابات سیاسی و جهانی بازهم شدت گرفت
درشرایطی که طی این سال‌ها خبرهای اقتصادی و سیاسی از ترکیه مثبت و روشن بوده است، حالا مدتی است که اخبار خوشی از این کشور مخابره نمی‌شود؛ بانک مرکزی این کشور با نا امید خواندن شاخص‌های اقتصادی تشکیل جلسه
داده‌است؛چراکه اردوغان و مشاورانش، مدیران بانک مرکزی را برای کاهش نرخ بهره تحت فشار قرار دادهاند. معضل کنونی اقتصاد این کشور افت شدید ارزش لیر ترکیه در برابر دلار است که با ٥٠درصد کاهش، ارزش لیر را در یک‌سال منتهی به ٢٠١٤ به نصف کاهش داد! تازه‌ترین سقوط ارزش پول ملی ترکیه هم ١٥درصد بوده است که روز چهارشنبه در خبرگزاری‌های جهانی برای سال‌جاری میلادی گزارش شده است تا مشخص شود روند رشد اقتصادی این کشور درحال توسعه (که به‌عنوان اقتصادی نوظهور مطرح است) منفی است.
براساس گزارش رویترز، ترکیه در میان کشورهای حوزه بریکس (کشورهای نوظهور) بیشترین سقوط را داشته و بدهی دلاری ترکیه به حدود ٣٠درصد ارزش تولید ناخالص داخلی این کشور رسیده است. برخی از کارشناسان اقتصادی، افت شدید ارزش لیرترکیه را عملیات تضعیف پولی جدی در ترکیه ارزیابی کرده و تحلیل می‌کنند که این کاهش، ناشی از التهاب‌های سیاسی و اقتصادی در آستانه انتخابات عمومی حساس این کشور است که خردادماه آینده برگزار می‌شود.
هراس از تغییر متولیان اقتصادی یکی ازعوامل مهم کاهش ارزش لیر ترکیه آن است که علی باباجان (یکی از ٤ معاون نخست‌وزیر) در انتخابات ماه ژوئن مجبور است سکان اقتصادی کشور را واگذار کند. هرچند نخست‌وزیر این کشور اعلام کرد با رفتن او بحرانی در اقتصاد این کشور به وجود نخواهد‌آمد، اما به نظر می‌رسد بازار از این خبر تأثیر گرفته است. همچنین وضع بازار نشان می‌دهد سیاست‌های مالی ترکیه به‌طور فزاینده‌ای از نیازهای اساسی قطع ارتباط کرده است به علاوه بازارهای نوظهور از تقویت ارزش دلار در برابر لیر ترکیه، و رسیدن ارزش لیر به کمترین میزان تاریخی حکایت دارد. براساس اعلام بانک مرکزی این کشور، اکثر شاخص‌ها حاکی از کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان طی چند سال گذشته است و همچنین شاخص‌ها حاکی از ناامیدی در آینده است.
تأثیرپذیری از آمریکا بانک استاندارد چارترد درباره وضع ناامیدانه اقتصاد ترکیه، گزارشی تهیه کرده و در آن می‌نویسد: «انتظار داریم که نرخ بهره در این کشور تغییر نیابد». این درحالی است که رئیس‌جمهوری ترکیه و مشاوران نزدیک وی مدیران بانک مرکزی را برای کاهش نرخ بهره تحت فشار قرار دادهاند. از سوی دیگر، ارزش لیر ترکیه در برابر دلار با ٥٠درصد کاهش از زمانی که فدرال رزرو آمریکا در ماه می سال ٢٠١٣ بحث افزایش نرخ بهره را در این کشور مطرح کرد کاهش یافته است. صادرات این کشور فقط در ماه گذشته میلادی با ١٣,٤درصد افت نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو شده است. این افت در سه ماهه نخست سال‌جاری در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته به ٦.٨درصد رسیده است.بررسی‌ها نشان می‌دهد که تغییر ٢١.٥درصدی نرخ برابری دلار و یورو در یک‌سال منتهی به ماه مارس، مهم‌ترین عامل در افت صادرات ترکیه در این دوره بوده است.
درخصوص سقوط آزاد اقتصادی ترکیه در این سال‌ها، روزنامه حریت در ترکیه هم به گزارش سال ٢٠١٤ مرکز دفتر تحقیقات اقتصادی و تجاری اشاره دارد که اقتصاد ترکیه با دو پله سقوط در رده‌بندی سال‌جاری در جایگاه ١٩ بزرگترین اقتصادهای جهان در ٢٠١٥ قرارخواهد گرفت؛ چرا که کاهش ارزش لیر ترکیه در سال ٢٠١٤، تولید ناخالص این کشور را از حدود ٨٢٧میلیارد دلار در سال ٢٠١٣به ٧٦٧میلیارد دلار در سال ٢٠١٤ کاهش داد.
بحران‌های اقتصادی سال‌جاری در روسیه (ناشی از تحریم‌های اقتصادی غرب علیه این کشور)، کاهش ارزش روبل و کاهش قیمت جهانی نفت، اقتصاد این کشور را از جایگاه هشتم به جایگاه دهم جهان می‌رساند و گفته می‌شود تا سال ٢٠٣٠ در همین محدوده باقی‌خواهد ماند.
منبع: شهروند