شیوع «اختلالات روان» در ایران بالا نبوده و در مقایسه با سایر کشورها در وضعیت میانگینی قرار داریم، اما روند ابتلا به این اختلالات حاکی از رو به رشد و صعودی بودن آن است؛ در این بین طبق پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت تا چند سال دیگر «افسردگی» مهمترین بیماری ناتوان‌کننده دنیا به شمار می‌رود.
۲۳درصد15تا64ساله‌های کشور اختلال روان دارند
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ،اختلالات روانی از بیماری‌هایی است که عموما به دلایل ژنتیکی، فردی و اجتماعی به وجود می‌آید و می‌تواند همه افراد جامعه را درگیر کند، به طوری که گفته می‌شود ۲۳ درصد جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال کشور از یک اختلال روانپزشکی رنج می‌برند؛ به عبارت دیگر از هر چهار نفر در این گروه سنی یک نفر دچار یکی از اختلالات روانپزشکی هستند که بیش از ۶۰ درصد افراد دارای اختلالات روان «افسردگی» دارند. این در حالی است که بنابر اعلام مسئولان وزارت بهداشت تنها ۴۴ درصد افراد دارای اختلال روان که نیازمند به خدمات درمانی روانپزشکی برای درمان هستند، به مراکز درمانی مراجعه کرده و ۵۶ درصد آنها هیچ مراجعه‌ای نداشته‌اند.
۶.۵ میلیون ایرانی مبتلا به«افسردگی»هستند
متخصصان اعصاب و روان معتقدند اختلالات روانی ۱۴.۵درصد بار بیماری‌ها را به خود اختصاص داده و ایران در رتبه دوم این بیماری‌ها قرار دارد و باید بعد از بیماری‌های قلبی، عروقی و دیابت، شیوع اختلالات روانپزشکی جزو اولویت‌ها قرار گیرد؛ سیاری، معاون سابق وزیر بهداشت هم در این‌باره معتقد است که « ۲۵ درصد مردم دنیا از ابتلا به «افسردگی» رنج می‌برند و آمارها حاکی از این است که شش میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از مردم ایران مبتلا به افسردگی هستند، چرا که آسیب‌های اجتماعی همچون بیکاری، طلاق، اعتیاد و فقر در جامعه روبه افزایش است و همین موارد زمینه‌ساز افسردگی است که در این بین بعضی از اقشار مانند سالمندان، نوجوانان، جوانان و زنان آسیب‌پذیرتر هستند».
۱۰تا ۱۲درصد شاغلان افسرده‌اند
بنابر اعلام معاون بهداشت وزیر بهداشت بیش از ۵۰ میلیون نفر بالای ۱۵ سال، سن دارند که از این میان ۳۸ درصد آنها «شاغل» هستند؛ یعنی معادل ۲۰ میلیون نفر شاغل هستند و بر اساس بررسی‌های جهانی، ۱۰ درصد افراد شاغل در محیط کار به دلیل افسردگی ۳۶ روز در سال مرخصی استعلاجی می‌گیرند که با توجه به آمارهای جهانی و همچنین آمارهای داخلی می‌توان حدس زد که ۱۰ تا ۱۲ درصد شاغلان هم افسرده‌اند. هرچند آخرین آمارها از پایش سلامت روان و آنچه مسئولان از وضعیت سلامت روانی ایرانیان گزارش می‌دهد، مربوط به سال‌های ۸۹-۹۰ است، اما به نظر می‌رسد، بعد از این سال‌ها یا تحقیقی در این‌باره انجام نشده یا آمارهای مربوط به صورت عام اعلام نشده است. بنابراین اعدادی که در این زمینه اعلام شده تفاوتی با ارقام اعلامی سال‌های گذشته ندارد، به همین دلیل نمی‌توان با قطعیت درباره روند رشد یا کاهش وضعیت کنونی اختلالات روان ایرانیان صحبت کرد.
6/23درصد ازمردم دچار اختلالات مختلف روانی هستند
رئیس اورژانس اجتماعی بهزیستی کشور با اشاره به وضعیت سلامت روانی جامعه ایران گفت: طبق آمار وزارت بهداشت ۲۳.۶ درصد از مردم دچار اختلالات مختلف روانی هستند، یعنی از هر چهار نفر در ایران حداقل یک نفر مشکل اختلال روانی دارد. حسین اسدبیگی با اشاره به دسته بندی انواع بیماری‌های روانی افزود: اختلالات اضطرابی، خلقی، جنون، اختلالات خواب، اختلالات شخصیت، اختلالات جنسی و مصرف مواد مخدر... از انواع اختلالات روانی قابل درمان است که برخی از آنها قابل درمان است و برخی دیگر مانند بعضی از اختلالات مانند «اعتیاد» نیاز به درمان‌های طولانی مدت دارد.
افسردگی و اضطراب؛بیشترین نوع اختلالات روانی
بر اساس اعلام وزارت بهداشت شایع‌ترین اختلال با ۱۲.۷ درصد مربوط به افسردگی است که در زنان ۱۵.۲ درصد و در مردان ۱۰.۲ درصد شیوع دارد و اسدبیگی هم بیشترین اختلالات روانی را افسردگی و اضطراب اعلام کرده معتقد است که این اختلالات از دیدگاه علمی به عوامل زیستی- ژنتیکی، مشکلات روانشناختی(نوع تربیت، سرخوردگی‌های دوران کودکی و به‌طور کلی رشد شخصیتی فرد و مسائل جامعه) و مسائل اجتماعی- اقتصادی که امروزه به‌طور شدید مردم را به ناامیدی و اختلالات روانی سوق می‌دهد، بستگی دارد و معنویت می‌تواند زندگی اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و از بروز بسیاری از این بیماری‌های روانی جلوگیری کند.
«افسردگی» در زنان شایع‌تر است
در حالی که وزارت بهداشت شیوع مشکلات روانشناختی را با ۲۶.۴درصد در زنان و ۲۰.۸درصد در مردان اعلام کرده است، اسدبیگی در این‌باره اظهار کرد: شیوع اختلالات روانی به تفکیک جنسیت به نوع بیماری بستگی دارد؛ به‌طور مثال در مساله اختلال مصرف مواد و اعتیاد ۹۰ درصد معتادان را مردان و ۱۰ درصد را زنان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که افسردگی و اختلالات اضطرابی از بیماری‌هایی است که در زنان شیوع بیشتری دارد، اما اختلالات شخصیت ضد اجتماعی در مردان شایع‌تر است به همین دلیل نمی‌توان گفت که اختلالات روانی در زنان شیوع بیشتری دارد و در مردان کمتر است. او بر این باور است که «اعتیاد» نوعی بیماری روانی است، درباره آماری از تعداد معتادان گفت: تعداد کسانی که حداقل یک بار مواد مخدر مصرف کرده‌اند حدود چهار میلیون نفر در ایران است که دو میلیون و ۸۰۸ هزار نفر به طور مستمر از مواد مخدر استفاده می‌کنند و معتاد تلقی می‌شوند. به گفته اسدبیگی، علت افزایش تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر به مسائل مختلف جامعه مربوط است و به نظر می‌رسد دستگاه‌های متولی بیشتر از اینکه اقدامات اساسی درباره اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی انجام دهند، تنها به ظاهر این مساله پرداخته‌اند، به‌طوری که مسئولان بودجه بیشتری را برای مسائل معتادان متجاهر در نظر گرفته‌اند و مسائل پیشگیری از اعتیاد و الکلیسم را فراموش کرده‌اند. به گفته اسدبیگی اطرافیان فرد دچار اختلال روانی هم به نوعی با مسائل روانی درگیر هستند، به همین دلیل آنها به مشاوره‌های روانشناسی نیاز جدی دارند؛ زیرا اطرافیان افراد مبتلا به اختلالات روانی درباره این بیماری و نحوه برخورد با بیماران به آموزش‌هایی تخصصی نیاز دارند. از طرف دیگر این افراد به دلیل اختلالات روانی فرد مبتلا ناخودآگاه دچار این بیماری می‌شوند؛ در همین راستا جامعه روانشناسان به منظور فعالیت بهتر در این حوزه خواستار حمایت بیشتری از سوی دستگاه‌های دولتی است. این کارشناس آسیب‌های اجتماعی بر این باور است که بودجه زیادی به پیشگیری از بیماری‌های روانی اختصاص نمی‌دهند، اما با این حال متخصصان بهداشت روانی با وجود مشکلات مختلف باز هم به این حوزه عنایت دارند و در پیشگیری از مصرف مواد مخدر، الکل و آسیب‌های اجتماعی تلاش زیادی می‌کنند.
محرومیت بیماران روان از خدمات بیمه‌ای
در حالی که سیاری، معاون سابق وزارت بهداشت یکی از محروم‌ترین اقشار جامعه را مبتلایان به اختلالات روانپزشکی دانست و گفت: این گروه هم به خدمات درمانی مناسب دسترسی ندارند و هم از این خدمات بهره‌مند نمی‌شوند؛ اسدبیگی هم در همین راستا از عملکرد بیمه‌ها در این باره انتقاد کرد و افزود: یکی از مشکلات جدی حوزه روانشناسی این است که بیماران روانشناختی از قرار گرفتن تحت پوشش بیمه محروم هستند؛ به همین دلیل یکی از مطالبات متخصصان و فعالان این حوزه تحت پوشش قرار گرفتن خدمات روانشناسی برای مردم است، چه بسا شاید افرادی که دچار اختلالات افسردگی هستند و نمی‌توانند به دلیل هزینه‌های بالا به متخصصان و مشاوران مراجعه کنند، جز همان پنج هزار نفری باشند که سالانه دست به خودکشی می‌زنند.