مدیر گروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف به سیاست جدید بانک مرکزی و الزامات آن در رتبه‌بندی بانک‌ها پرداخت و گفت: بانک مرکزی برای انجام چنین سیاستی فرآیند رتبه‌بندی بانک‌ها را در سه مرحله صحت‌سنجی داده‌ها، انتخاب متدولوژی و شفاف‌سازی برای بانک‌ها و در نهایت اعلام نتایج متناسب با متدولوژی‌ها اعلام و اعمال آنها پیش ببرد.

فرشاد فاطمی در گفت‌وگو با اقتصادنیوز درباره فرآیند رتبه‌بندی بانک‌ها اظهار کرد: این رتبه‌بندی برای اولین بار توسط بانک مرکزی صورت می‌گیرد تا منشأ سیاستگذاری در آینده شود. با توجه به آنکه بانک مرکزی قصد دارد رتبه‌بندی را برای سیاستگذاری انجام دهد، مناسب‌تر است در مقطع کنونی خود متولی رتبه‌بندی باشد تا بتواند نیاز خود را پاسخ دهد.

او افزود: در دنیا نیز معمولاً رویه به این شکل است که بانک‌های مرکزی رتبه‌بندی خود را برای اهداف نظارتی به موسسه‌های اعتبارسنجی بیرونی منتقل نمی‌کنند. البته این امر امکان‌پذیر است و می‌توان در بلندمدت تمام یا بخشی از کار را به نهادهای بیرونی واگذار کرد. در اینجا لازم به ذکر است که در کشورهای پیشرفته موسسات مستقلی نیز وجود دارند که وضعیت سلامت و ریسک بانک‌ها و شرکت‌ها را به سفارش خود این موسسات یا مشتریان‌شان انجام می‌دهند.

این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که بانک مرکزی چه الزاماتی را باید در این خصوص در نظر بگیرد، توضیح داد: بر اساس اطلاعاتی که دارم، بانک مرکزی به صورت مستمر و از سال‌های قبل در این زمینه اقداماتی را انجام داده است و به سبب یکی از مسوولیت‌های ذاتی خود نمی‌توانسته نسبت به رفتارها و سلامت بانک‌ها و موسسات اعتباری بی‌تفاوت باشد. در واقع زیر‌ساخت‌هایی نیز در بانک مرکزی وجود دارد که می‌توان از آن بهره جست. در خصوص پیش‌نیازها باید گفت بانک مرکزی برای استفاده عملیاتی از نظام رتبه‌بندی، لازم است سه پیش‌نیاز را در نظر گیرد.

فاطمی در ادامه به تعریف این پیش نیازها پرداخت و گفت: نکته اول این است که از صحت و بهنگام بودن اطلاعات مطمئن شود. نکته دوم این است که مکانیسمی را که می‌خواهد بر اساس آن رتبه‌بندی کند به صورت شفاف و مشخص برای بانک‌ها و موسسات اعلام کند. نکته سوم این است که مشخص شود این ارزیابی با چه هدفی صورت می‌گیرد و عملاً متدولوژی مورد استفاده، چه نتایجی برای نهاد ناظر بانکی دارد. به عنوان مثال می‌توان عنوان کرد اگر رتبه اعتباری بانکی از درجه‌ای بدتر شد، بانک مرکزی می‌تواند این بانک را در بدترین حالت لغو مجوز کند. یا اگر بانکی برای سه سال متوالی در رتبه نامناسبی قرار گرفت، بانک مرکزی می‌تواند مدیریت آن را برای شش ماه تا یک سال بر عهده گیرد. یا اینکه به برخی بانک‌ها اجازه سپرده‌گیری ندهد و برای تسهیلات‌دهی شرایط خاصی اعمال کند.

مدیر گروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه رتبه‌بندی بانک‌ها فرآیند «ساده» و درعین حال «پیچیده‌ای» است، تصریح کرد: از این نظر که طراحی کل رویه‌ها (Procedure) آسان است و به دانش آکادمیک بالایی نیاز ندارد. اما در زمان اجرا پیچیدگی خاص خود را دارد. این فرآیند همان‌طور که عنوان شد شامل انجام سه مرحله «صحت‌سنجی داده‌ها»، «انتخاب متدولوژی و شفاف‌سازی روش برای بانک‌ها» و در نهایت «اعلام نتایج و اعمال (Enforce) آنها» است. بانک مرکزی اگر قدرت اعمال را نداشته باشد، تمام گام‌های قبلی، راه بیهوده‌ای است که طی کرده است.