علی سعدوندی

ونزوئلا، سودان و ایران بنزین را به پایین ترین قیمت ها به شهروندان خود ارائه می دهند. سیاست ایشان تثبیت قیمت حامل های انرژی برای کنترل تورم است. این در حالی است که این سه کشور همفکر و همسو بالاترین نرخ های تورم در جهان را ثبت کرده اند. ونزوئلا با تورم یک میلیون و سیصد و هفتاد هزار درصدی در صدر است و پس از آن کشورهای سودان جنوبی، سودان، یمن، آرژانتین و ایران قرار دارند. این در حالی است که به باور بسیاری از کارشناسان جمهوری اسلامی ایران امسال مدال نقره بالاترین نرخ تورم را در جهان از آن خود خواهد کرد.

به راستی آیا زمان آن فرا نرسیده که به باورهای خود شک کنیم؟ آیا زمان رجوع به تجربه جهانی و علم اقتصاد فرا نرسیده است؟ آیا ممکن نیست این توجیه علم اقتصاد که کسری بودجه مزمن مهمترین عامل تورم است درست باشد؟

شاید زمان آن رسیده است که به ادعا و اعتقاد جمهور ایرانیان و رییس جمهورشان در خوار دانستن و تحقیر علم اقتصاد شک کنیم. شاید بهتر باشد روزی به دانش ارج نهیم و توصیه علم اقتصاد را در کاهش کسری بودجه از طریق آزادسازی قیمتی به منظور جبران کسری بودجه دولت و ارتقا و تعمیق سیاست های حمایتی خانوار به آزمون گذاریم.

براستی کنترل قیمت بنزین و سایر حامل های انرژی تورم زاست یا تورم زدا؟ برای دانستن این موضوع بد نیست به آن سر طیف بنگریم: کشور نفت خیز نروژ یکی از بالاترین قیمت های بنزین در جهان را داراست به طوری که در این کشور هر لیتر بنزین به قیمت باور نکردنی 19600 تومان به فروش می رسد. تورم نروژ فقط 1.9 درصد است. پس لااقل در آن کشور سیاست بنزین گران آثار تورمی نداشته است.

جالب اینکه در آمد سرانه نروژ بر اساس برابری قدرت خرید حدودا 3.5 برابر ایران است. (71 هزار دلار در نروژ در برابر 20 هزار دلار در ایران). اما قیمت بنزین در این کشور ثروتمند و نفت خیز تقریبا 20 برابر ایران است. آیا سیاست بنزین گران یکی از علل ارتقای مثال زدنی سطح رفاه در نروژ نیست؟ آیا سوبسید باورنکردنی بنزین در ایران یکی از علل افزایش نابرابری و فقر نیست؟ به راستی سوبسید 11 تا 22 برابری بنزین ایران به دهک ثروتمند نسبت به دهک اول درآمدی را چگونه می شود توجیه کرد؟

کدام سیاست در عمل موفق بوده است: قیمت انرژی ارزان در ایران و ونزوئلا و سودان یا سیاست انرژی بسیار گران در هنگ کنک و نروژ و ایسلند؟

https://t.me/Neekgoftaar