×

هشدار

JUser: :_بارگذاری :نمی توان کاربر را با این شناسه بارگذاری کرد: 93
یکشنبه, 05 اسفند 1397 18:31

محسن جلال‌پور: حفره سیاست‌های ارزی

نوشته شده توسط

این‌روزها برای خیلی‌ها این سؤال پیش آمده که چرا قیمت محصولات ایرانی که به خارج از کشور صادر می‌شود،به مراتب ارزان‌تر از قیمت داخل است؟
در چند روز گذشته بارها دیدم که مردم در شبکه‌های اجتماعی به مقایسه قیمت داخلی و خارجی محصولات صادراتی می‌پردازند و نتیجه می‌گیرند که مردم این طرف مرز با گران‌فروشی مواجهند و مردم آن طرف مرز کالای ایرانی را ارزان می‌خرند.
واقعیت چیست، آیاعده‌ای درداخل گران‌فروشی می‌كنند؟
اجاره دهید این قضیه را با مثال پسته توضیح دهم که حوزه تخصصی من است.
در حال حاضر قیمت یك كیلو پسته فندقی در بازارهای جهانی 9 تا 10 دلار است. خیلی‌ها برای این‌که بدانند قیمت پسته در بازار داخلی چه تفاوتی با قیمت آن در بازارهای جهانی دارد،مبنا را قیمت جهانی می‌دانند و قیمت داخلی پسته را بر اساس همین نرخ محاسبه می‌کنند. مشکل دقیقا ازهمین جا شروع می‌شود، با کدام نرخ باید قیمت داخلی پسته را محاسبه کنیم؟
در حال حاضر صادر کنندگان با سه نرخ سر و کار دارند؛ نرخ سامانه سنا،نرخ سامانه نیما و نرخ بازار آزاد.
اگر صادرکننده براساس دستور‌العمل‌های بانك مركزی عمل کند باید بخشی از ارز ناشی از صادرات را در سامانه سنا و بخش دیگری را در سامانه نیما بفروشد.
اگر صادرات او زیر یک میلیون یورو باشد، می‌تواند ارز ناشی از صادرات را در سامانه سنا بفروشد. اگر بین یک تا سه میلیون یورو کالا صادر کرده باشد می‌تواند بخشي ارز را درسامانه سنا و بخش ديگري را درسامانه نيما عرضه کند و چنانچه بیش از سه ملیون یورو صادر کرده باشد باید بخش عمده آن را در سامانه نيما و بخش كمي را در سامانه سنا عرضه کند.
می‌دانیم که عرضه ارز درسامانه سنا به قیمت بالاتر از سامانه نیما و نزدیک به قیمت بازار آزاد ارز است اما مشتری حاضر و آماده‌ای ندارد. ضمن اینكه باتوجه به تحریم‌ها ارتباط بین خریداران و فروشندگان درسامانه هاي ارزي یاد شده با مشكل جدی مواجه است و معمولا کمتر به سرانجام می‌رسد. در مقابل، عرضه ارز درسامانه نیما كه به مراتب مشتری بیشتری دارد، با قيمت پایین‌تر از نرخ سنا و نرخ بازار آزاد است. با این وجود، عرضه وتقاضا در این سامانه نیز با مشكل جدی مواجه است و باز هم به دلیل تحریم، صادركننده قادر به فروش ارز خود به همه خریداران متقاضی در این سامانه نیست.
در این شرایط برخی ازصادرکنندگان برای این که در تله سنا و نیما نیفتند، از کارت بازرگانی دیگران استفاده می‌کنند و مشکل از همین‌جا آغاز می‌شود. همان‌طور که در نوشته‌های قبل پیش‌بینی کردم، با این تقسیم بندی راه برای سوء استفاده و فساد باز شده و برخی دارندگان کارت بازرگانی حاضرند در برابر دریافت مبلغی از صادرکنندگان، كارت خود را در اختیار آنها قرار دهند. درچنین شرایطی عرصه رقابت سالم مختل شده و عملا كار برای صادركنندگان واقعی و ریشه‌دار سخت شده است.
به قول امروزی‌ها باگ سیاست‌های ارزی همین‌جاست و تفاوت قیمت کالای صادراتی با بازار داخل نیز از همین حفره نشأت می‌گیرد. چون وقتی مبنای محاسبه، ارز بازار آزاد باشد نتیجه به طور کامل با محاسبه بر مبنای ارز سامانه نیما وسنا متفاوت است.
البته هدف اصلی نوشته، نقد شیوه محاسبه قیمت کالای داخل و خارج نیست. هدف این است که یک بار دیگر یادآوری کنم که متأسفانه مجموع سیاست‌های ارزی در ماه‌های گذشته، صادرکنندگان شفاف و سالم را بر سر دو راهی سختی قرار داده است. محدودیت‌ها به گونه‌ای شکل گرفته که صادر کننده یا باید مسیر ناسالم را در پیش گرفته و در بازی بماند یا باید زمین بازی را ترك کند.
هزینه ترک زمین بازی از دست دادن بازارهایی است که عمری با خون دل به دست آمده و هزینه ماندن در زمین بازی یا زیان صادر کننده است یا آلودگی به تخلف و فساد.

https://t.me/mohsenjalalpour

نظر دادن

لطفا دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید: