وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی با اشاره به مشکلات و نقایص نحوه تامین مالی دولت و اتکا به درآمد‌های نفتی، معتقد است اگر می‌خواهیم از این نوع مسائل خلاص شویم، قبل از اینکه به فکر اصلاح درآمدها باشیم، باید شیوه اجرای پروژه‌های عمرانی و خدمات اجتماعی را اصلاح کنیم.
می‌خواستیم هر آنچه را که در این مدت در بخش سیاست‌های مالی در قالب انتقاد مطرح شده بود را از مسئول سیاست‌های مالی و سخنگوی اقتصادی دولت دهم بپرسیم. از بحثی که مدتی پیش به راه افتاد شروع کردیم و رسیدیم به اقدامات اقتصادی.
هر چند که گستره مباحث با دکتر سید شمس‌الدین حسینی، ممکن بود صحبت‌ها را پراکنده کند، اما تمام تلاش ما وجود انسجام در ساختمان این گفت‌وگو بود. در لحظاتی هم سعی کردیم، یک خم کشتی‌گیر را بگیریم اما او با دفاعی جدی، تن به خاک شدن در میدان مصاحبه نداد.
نتیجه مصاحبه خبرگزاری فارسبا شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد در سال‌های 87 تا نیمه اول 92 و استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی را در ادامه می‌خوانید.
*آقای دکتر اگر بخواهیم مصاحبه اول که مدتی پیش منتشرشد را ادامه دهیم، بهتر است از سوال یکی از مخاطبان ما در واکنش به آن مصاحبه که مطلب قابل تاملی هم بود، شروع کنیم. مضمون نوشته این مخاطب ما این بود که اقداماتی مانند چاپ پول در ازاء برداشت 4.1 میلیارد دلار در شرایط تحریم چندان عجیب نیست، زیرا دولت در وصول درآمد‌های ارزی با موانع متعددی روبروست. شما با این نظر موافقید؟ اینکه بالاخره ما تحریم هستیم و در این شرایط گاهی اوقات رفتارهای غیرعادی اجتناب‌ناپذیر است.
حسینی: ابتدا من می‌خواهم بگویم که دوست یا دوستانی که مصاحبه قبلی را نقد کرده‌اند، آیا پذیرفته‌اند این عمل دولت، یعنی زمانی که نفت صادر می‌شود و پول آن به حساب‌های بانک مرکزی نمی‌آید و یا احیانا آمده اما بانک مرکزی نتوانسته آن را به تجّار بفروشد و خودش تملک کرده و از خزانه خودش به دولت ریال داده است، سبب رشد پایه پولی شده یا خیر؟ اگر این را بپذیریم، بخش قابل توجهی از مسائل روشن شده است.
در شرایط تحریم و حتی فراتر از تحریم این اتفاق سابقه داشته است. در سال‌های پس از برنامه سوم توسعه که استقراض دولت از بانک مرکزی ممنوع شد، یکی از عوامل اصلی افزایش پایه پولی و نقدنیگی، افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی بوده است. اگر این را بپذیریم، این بحث مطرح می‌شود که آیا این اقدام دولت و بانک مرکزی نمونه‌ای از سالم‌سازی نقدینگی است؟ یا خیر همچنان پایه پولی افزایش می‌یابد.
فارس: البته دولت هم با علم به همه نکاتی که شما مطرح کردید و درست هم هست این کار را انجام داد. آنگونه که دولت می‌گوید، چاره‌ای جز این نبوده است. اگر شما خودتان مسئول بودید، چه می‌کردید؟
حسینی: من می‌خواستم اول این بحث روشن شود.....
فارس: نسبت به اثرات این اقدام دولت در متغیرهای پولی هیچ شکی نیست.
حسینی: پس هیچ شکی نیست. نکته دیگری که می‌خواستم بگویم این است که اگر ما به دنبال مدیریت پایه پولی و نقدینگی هستیم،باید بدانیم اینکه می‌گوییم استقلال بانک مرکزی رعایت شده است، فقط مساوی با این نیست که استقراض از بانک مرکزی انجام نشود، اقدام اخیر دولت هم به معنای سلطه مالی دولت بر بخش پولی است. این را هم قبول دارید؟
فارس: قبول داریم، اما این پدیده در سنوات قبل هم بوده است. خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی هر سال رشد کرده است.
حسینی:خیر؛ فرق زیادی داشت. در سال 91 به عنوان نمونه خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی 2 درصد رشد داشته ولی در سال گذشته 118 درصد ...