یک عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: رشد اقتصادی وابسته به درآمدهای نفتی ناپایدار خواهد بود. 

علی چشمی در گفت‌وگو با ایسنا- منطقه خراسان، با اشاره به اینکه رشد اقتصادی از عوامل مختلفی از جمله منابع انسانی و مالی تاثیر می‌پذیرد، اظهار کرد: در سال آتی امکان تحقق رشد 6 درصدی اقتصاد برای کشور بسیار سخت است. اگر در سال پیش‌رو درآمدهای حاصل از نفت افزایش یابد (که بعید است) و دولت بتواند از آن، نسبت به دهه اخیر، بهتر بهره‌برداری کند احتمالا این رشد اقتصادی محقق می‌شود اما کاملا ناپایدار خواهد بود. 

وی با بیان اینکه تجربه 50 سال گذشته کشور نشان از ناپایداری این رشد دارد، ادامه داد: رشد اقتصادی حاصل از درآمدهای نفتی در رشد بلندمدت تاثیرگذار نخواهد بود. اگر به دنبال رشد پایدار در کشور هستیم علاوه بر سازمان‌دهی ساختار تولید لازم است تا انباشت دانش در محصولات تولیدی جامعه نیز صورت بگیرد.

این عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: در شرایط فعلی کشور به دلیل مشکلات تاریخی، بخش تولید به تصمیمات دولتی وابسته است. برای مثال، اعتبارات بانکی که از طریق تصمیمات دولتی تخصیص پیدا می‌کند و حجم زیادی از آن معوق شده است، هزینه تامین مالی برای تولید را افزایش داده و آن را متضرر می‌کند.

چشمی افزود: در ایران نرخ‌های و هزینه‌های تمکین مالیاتی بسیار زیاد است که موجب بالا رفتن هزینه‌های تولید می‌شود، همچنین سازمان تامین اجتماعی نیز هزینه‌های بسیاری را به تولید تحمیل می‌کند. در سال آتی نیز تمام این هزینه‌ها پابرجا خواهند بود و بسیار بعید است کاهش پیدا کنند تا در نهایت بتوان شاهد رشد در اقتصاد و تولید کشور بود.

این عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد یادآور شد: در سال‌های اخیر به دلیل کاهش قیمت جهانی نفت در تخصیص منابع نفتی در حمایت از طرح‌های عمرانی نیز مشکل ایجاد شد، اما فشارهای مالیاتی و نرخ بهره‌های بانکی افزایش داشته‌اند. 

وی با بیان اینکه تاکنون شرایط کشور به گونه‌ای بوده که درآمدهای ارزی حاصل از نفت سبب رشد اقتصادی آن شده است، اضافه کرد: هرگاه کشور از درآمدهای ارزی حاصل از نفت مناسبی برخوردار بوده  و از آن درآمدها بهترین استفاده را برای زیربناها و بخش‌های تولیدی کرده از رشد اقتصادی مناسبی نیز برخوردار شده است و به همین ترتیب سایر بخش‌های اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده است. 

چشمی در همین خصوص بیان کرد: همچنین از محل نفت، واردات کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه انجام شده و چرخ صنایع وابسته به واردات مانند خودروسازی یا صنایع غذایی را چرخانده است و رونق نسبی در بخش اقتصاد برای کشور به همراه داشته است اما در دولت قبل حتی این امر نیز دچار مشکل شد، یعنی درآمدهای نفتی به این تولیدات وابسته نیز کمتر اختصاص یافت و رشد نسبی در صنایع وابسته مشاهده نشد.

این عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید بر اینکه در 10 سال اخیر حتی رشد اقتصادی وابسته به نفت نیز محقق نشده است، عنوان کرد: در طول 50 سال اخیر ساختار سازمانی تولید در جامعه کارآمد نبوده است، به عبارتی این ساختار تولید نمی‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای این جامعه باشد همچنین نتوانسته تولیداتی با کیفیت و هزینه‌ کم‌تر  ایجاد کند و تحویل جامعه دهد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر رشد اقتصادی کشور را ساختارهای سازمان‌دهی فعالیت‌های تولیدی و میزان دانش استفاده شده در تولیدات (انباشت دانش تولیدی) تعیین می‌کند، ادامه داد: متاسفانه در این ساختار رشد دانش مناسبی صورت نگرفته است و کشور اقتصاد دانش بنیانی ندارد. وقتی صحبت از اقتصاد دانش بنیان می شود نباید تنها به کارگیری دانش در کالاهای خاصی مانند صنایع الکترونیک هدف قرار بگیرد بلکه انباشت دانش طی زمان در تمام کالاها منظور است. در حال حاضر نه تنها در کالاهای خاص که حتی در خودروسازی و یا صنایع غذایی نیز این دانش انباشت نشده است.

چشمی در خصوص راهکار برای رفع مشکلات اقتصادی موجود در کشور یادآور شد: دولت باید بر کاهش هزینه‌های جانبی از جمله هزینه‌های جانبی ناشی از نرخ بهره‌های بانکی، مالیات، تامین اجتماعی و بی‌ثباتی‌ها در اقتصاد کشور متمرکز شود . 

این عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، اصلاح نقش دولت در اقتصاد و گسترش نقش بخش خصوصی را در رفع مشکلات بخش تولید و اقتصاد کشور موثر دانست و گفت: هرچند سیاست‌های خصوصی‌سازی به شکل سیاست‌های کلی اصل 44 در کشور پیاده شده است اما هنوز بخش خصوصی در اقتصاد کشور نقش فعالی ندارد و خصوصی‌سازی واقعی انجام نشده است. 

وی با اشاره به اینکه رفع تحریم‌ها تاثیر محدودی بر رونق اقتصادی کشور خواهد گذاشت، افزود: کاهش تحریم‌ها بیشتر از طریق جذب سرمایه‌گذاری خارجی تاثیرگذار خواهد بود که فقط میتواند در صنایع خاص مانند نفت، گاز و خودروسازی موثر جذب شود اما تاثیرات فراگیری نخواهد داشت.

منبع: ایسنا