بایزید مردوخی . اقتصاددان
سفر مقامات کشورهای شناخته‌شده در امر توسعه به ایران که پس از روی‌کارآمدن دولت یازدهم و به‌ویژه پس از امضای توافق‌نامه برجام، تقویت شده است، در کنار رایزنی‌های صورت‌گرفته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، تسهیل فضای ورود سرمایه خارجی را در پی خواهد داشت. اما این پایان ماجرا نیست. سرمایه‌گذاری خارجی به فرض اینکه طرح‌ها به‌درستی انتخاب شوند، در فضای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همین کشور صورت می‌گیرد و همچنان به مجوزها و راه‌گشایی‌ها که نظام تدبیر برای آن طرح‌ها باید فراهم کند، نیاز جدی وجود دارد. فضای بی‌ثبات، قوانین غیرضرور و مجوز‌های دست‌وپاگیر، مانع پیشرفت و رشد اقتصادی بوده و اگر ادامه و استمرار یابد و در طول اجرای برنامه ششم توسعه چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود، طرح‌های سرمایه‌گذاری با تأخیر‌ها و ناکامی‌هایی مواجه خواهد شد. درعین‌حال، طرف‌های خارجی نیز زیر بار اولویت‌های اجتماعی و افتصادی کشور ما نمی‌روند و در این صورت، حضور آنان ممکن است رشد به بار بیاورد، اما اشتغال به همراه نخواهد داشت. دولت یازدهم به‌درستی، دو هدف راهبردی کاهش تورم و ایجاد رونق اقتصادی را دنبال کرده و توفیق‌هایی در این حوزه‌ها به دست آورده است. اینکه نسبت هر یک درصد رشد اقتصادی مولد صد هزار شغل است، همواره برقرار نیست. اگر تکنولوژی کاملا ماشینی و سرمایه‌ای وارد کشور شود، الزام ایجاد شغل، بی‌دلیل و مغایر با منویات سرمایه‌گذار است، چراکه او می‌خواهد در زمان کوتاهی به سود موردنظر خود دست یابد. اگرچه درحال‌حاضر کمبود مهارت در نیروی انسانی ما مشهود است، اما به‌هرحال، باید طرح‌های سرمایه‌گذاری به شکلی باشد که ضمن بهره‌برداری از طرح‌ها، افراد را به شغل خود امیدوار کند.
اگر فرد تازه به کار گرفته‌شده، مهندسی است که نمی‌تواند خط تولید را اداره کند، می‌تواند در ضمن کار اجرائی، آموزش هم ببیند و به نیروی زبده تبدیل شود. اگر بتوانیم سرمایه‌گذاران خارجی را مجاب کنیم که پیش از زدن کلنگ طرح‌های خود، به آموزش نیروی کار ایران بپردازند و اولویت‌شان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی باشند، آنگاه می‌توان تضمین کرد بخش عمده‌ای از آنان در دوران بهره‌برداری و تولید پروژه شاغل شوند و بقیه هم با فضای کسب‌وکار مناسب و تسهیلاتی که ارائه می‌شود، یا کارآفرینی کنند یا در پروژه‌های دیگر مشغول شوند؛ فقط در این صورت است که سرمایه‌گذاری خارجی به رفع مشکلات کمک مي‌کند. به باور نگارنده، نباید با ورود سرمایه خارجی منفعل برخورد کنیم. سرمایه سرگردان در دنیا فراهم است و امروز که تا حدی شرایط ما از نقطه‌نظر آنان فراهم شده است، باید هم‌زمان با این اقدامات، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارت‌افزایی را توسعه دهیم. این اقدامات در شرایط فعلی تا حدی در وزارتخانه مربوطه و سازمان‌های زیرمجموعه آن انجام می‌شود، اما هنوز به طور کامل متوجه اشتغال نیست. حتی اگر طرف سرمایه‌گذار زیر بار آموزش نیروی انسانی نرود، ما می‌توانیم با مشارکت آنان یا با استفاده از دانش آنان دوره‌های مهارتی برگزار کنیم، چراکه آنان می‌دانند در خط تولید صنایع روز دنیا چه نیازهایی وجود دارد و مي‌توانند آن را در برنامه‌های آموزشی و برای جوانان در نظر بگیرند. خوشبختانه وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز اقدامات راهگشایی را آغاز و همه قوانین و مجوزها را بازنگری کرده و تعداد زیادی از مجوزها را که توجیه و ضرورت نداشت، حذف کرده است. اگر این اتفاق تداوم یابد و بخش خصوصی و سرمایه‌های ایرانی نیز به چرخه وارد شوند، با توجه به اصلاح قوانین و بهبود فضای کسب‌وکار می‌توان به نتایج مدنظر رسید. مسیر کلی دولت، درست انتخاب شده است. مردم هم باید بدانند پی‌ریزی مسیر درست نیاز به صبر و مشارکت فعال دارد تا به‌تدریج مشکلات برطرف شود.
منبع: شرق