بررسي عوامل نابساماني بازار سكه و ارز

هنوز مردم شوك ناشي از افزايش التهاب آور نرخ سكه و ارز و سكوت التهاب آفرين مسئولان در ماه هاي پايان سال گذشته را فراموش نكرده اند كه رئيس جمهور در صدمين سفر استاني خود در اين باره اظهار نظر كرد و توطئه را عامل اصلي اين رويداد دانست. به گزارش وطن امروز؛ هنوز مردم شوك ناشي از افزايش التهاب آور نرخ سكه و ارز و سكوت التهاب آفرين مسئولان در ماه هاي پايان سال گذشته را فراموش نكرده اند كه رئيس جمهور در صدمين سفر استاني خود در اين باره اظهار نظر كرد و توطئه را عامل اصلي اين رويداد دانست.


با وجودي كه رئيس جمهور، اخلال بازار سكه و ارز در ماه هاي پاياني سال گذشته را پروژه اي توطئه آميز عنوان مي كند اما بيشتر كارشناسان و خبرگان اقتصادي، سكوت و ناكارآمدي دولت در مديريت بازار و از آن مهمتر انفعالي برخورد كردن بانك مركزي در مقابل بورس بازان و عدم تدبير اين بانك در حراست از سرمايه هاي ملي و اجراي سياست هاي ناكارآمد را مسبب آشفته بازار سكه و ارز مي دانند كه تبعات منفي آن همچنان در اقتصاد جاري است.
در واقع رشد عجيب و غريب بهاي سكه و ارز در بهمن ماه سال گذشته و در شرايطي كه افزايش جهاني قيمت طلا تأثيري منفي بر بازار گذاشته بود، بانك مركزي بدون توجه به بي ثباتي بازار با عدم تصميم گيري قاطع و بموقع موجب شد تا بازار، نرخ ارز و سكه را تعيين كند.
بانك مركزي اين بار با سياست دو نرخي كردن ارز و سپس تلاش در تك نرخي كردن آن همچنين پيش فروش سكه و پرداخت ارز مسافرتي با وجودي كه سعي بر ساماندهي بازار داشت، دچار سردرگمي شد كه چنين رفتارهاي انفعالي زمينه را براي افزايش قيمت ها بويژه بهاي سكه و ارز در بازار فراهم كرد تا سيل نقدينگي همچنان به سمت اين بازار مستعد روانه شود و عده اي رانت خوار و سودجو زمام بازار را در دست گيرند.
عضو انجمن اقتصاددانان ايران در پاسخ به اين سوال كه ضعف مديريت دولت و سياستگذاري هاي نادرست بانك مركزي موجب تنش بازار پولي يا رشد قيمت است يا اينكه به قول رئيس جمهور افزايش قيمت ها و تلاطم بازار سكه و ارز در چند ماه گذشته ناشي از توطئه برخي برهم زنان بازار بوده گفت: در حقيقت چنانچه توطئه يا وجود دست هاي نامرئي مخل كننده بازار مشاهده مي شد اين موضوع بايد به جد پيگيري و به صراحت به نهادهاي امنيتي و مسئولان نظارتي گزارش مي شد اما اين اتفاق نيفتاد.
البته با وجود فعاليت صرافي هايي كه هر روز بر تعداد آنان افزوده مي شود اين احتمال وجود دارد كه بعضا آنها به خاطر منافع مالي و مادي وقتي احساس كنند نرخ ارز افزايش پيدا مي كند از عرضه سهميه ارزي خود خودداري و بازار را دچار تنش كنند.
دكتر محمدباقر صدري با بيان اينكه مسئول سياستگذاري پولي و بانكي در كشور بانك مركزي و شوراي پول و اعتبارات است كه آنها بايد با اجراي سياستگذاري ويژه تنش بازار را در مواقع خاص بزدايند، افزود: با توجه به نوسانات بازار جهاني و اقتصاد متلاطم بين المللي سياستگذاري ها بايد به گونه اي باشد كه اقتصاد كشور از تيررس بحران هاي احتمالي در امان ماند چرا كه مطابق پيش بيني هاي انجام شده رشد اقتصاد جهان درسال 2012 منفي خواهد بود نه اينكه اقتصاد آشفته كشور به گونه اي باشد كه هر نهاد مشكلات ايجاد شده در حوزه خود را بدون حل و فصل بر گردن نهاد ديگر گذارد.
وي اظهار داشت: متأسفانه هميشه در بانك مركزي ضعف سياستگذاري و عدم مديريت وجود داشته چرا كه با توجه به حساسيت اقتصاد جهاني و نظام سلطه كه تحريم هاي فراواني را هميشه بر كشورمان تحميل داشته اند با فروش نفت گرانقيمت (ازسال 84تا89) سياستگذاري هاي دولت در مسير خاصي به كار نرفت تا از حاصل فروش نفت و درآمد زايي هنگفت آن ذخيره سازي و پس انداز شود و با تبديل دلارهاي نفتي به ريال به نوعي سرمايه هاي كشور از حساب ذخيره تا حدودي خارج شد تا امروز كه در بخش نقل و انتقالات ارزي دچار تحريم شده ايم، كمبود ومشكلاتي را در اقتصاد كشور حس كنيم.
عضو انجمن اقتصاددانان ايران با بيان اينكه شتاب قيمت سكه و ارز در چند ماهه گذشته روند طبيعي نداشت، گفت: اعمال مديريت نادرست در بازار و برخي محدويت هاي بين المللي موجب شد قيمت سكه و ارز از بهاي واقعي خود فراتر رود و نقدينگي كلان سرگردان به سمت اين بازار سرازير شود كه البته سياست هاي دولت و بانك مركزي بايد با آينده نگري و ساماندهي بازار همچنين اجراي سياست هاي بازدارنده مانع تنش يا اخلال در بازار مي شد.
دكتر صدري اضافه كرد: وقتي فساد رانتي در اقتصاد به وجود آورد سودجويي ملاك عمل قرار مي گيرد و افراد سودجو به سويي هدايت مي شوندكه پيش بيني درآمد را با كمترين هزينه دارد كه طلا و ارز نيز جزو اين بازارهاي سود آور هستند.
در اين راستا با توجه به حساسيت بازار سكه، بانك مركزي و دولت بايد هميشه مراقبت اين بازار بوده وسياست گذاري ها به نحوي اجرا شود تا دست هر رانت خوار و سودجويي از بازار سودآور سكه و ارز كوتاه شود.
اين اقتصاد دان به آشفتگي بازار سكه و ارز در چند ماه گذشته و ناكارآمدي سياستگذاران براي ساماندهي اين بازار اشاره كرد و گفت: زماني كه قيمت سكه با حباب 400 هزار توماني در بازار با هجوم نقدينگي همراه شد بانك مركزي ديگر توان ساماندهي اين بازار آشفته را نداشت و تنها راه ثبات بازار را عرضه سكه به قيمت دولتي دانست كه اين رويه جز بر باد دادن ثروت ملي و ذخاير ارزي كشور چيزي ديگر نيست.
دكتر صدري به سوگند رئيس جمهور در تنفيذ حكم رياست جمهوري وي اشاره كرد و گفت: احمدي نژاد بي شك از توطئه هاي بازار كه خود ايشان به آن اعتراف كرده با توجه به صداقت وي در حكم تنفيذ با خبر بوده اما اشكال كار در اين است كه وي بايد اين توطئه را خنثي مي كرد يا مانع ايجاد اينگونه دسيسه ها براي برهم زدن اقتصاد كشور مي شد.
عضو انجمن اقتصاددانان ايران با بيان اينكه آشفتگي بازار ارز موجب شد تا عده اي ميلياردها ميليارد تومان رانت به وجود آورند، گفت: ناهماهنگي و نبود سياستگذاري درست در شوراي پول و اعتبار و بانك مركزي موجب شد تا بازار ارز و سكه دستخوش اتفاقات غير قابل پيش بيني شوند.

* توطئه يا عدم مديريت؟
عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني ايران درباره وجود توطئه در بازار سكه و ارز كه به رشد قيمت ها منجر شده است، گفت:‌مساله اين است كه مكانيزم بازار به گونه اي است كه زمينه هر اتفاقي در آن با توجه به عدم مديريت و نبود سياست گذاري خاصي وجود دارد.
مسعود دانشمند در اين باره گفت:‌ گفته مي شود زمزمه تحريك بانك مركزي و تحريم نفتي ايران موجب شد مردم سرمايه هاي خود را به دلار تبديل كنند و در بازار ارز شوكي وارد شود اگر اين موضوع را قبول داشته باشيم بايد بگوييم كه رخ دادن اين پديده به عدم تدبير بانك مركزي در آن مقطع براي ساماندهي بازار بر مي گردد كه موجب شد قيمت سكه به حدود يك ميليون و دلار به 2 هزار تومان برسد.
وي خاطر نشان كرد: با داغ شدن بازار بورس بازها متاسفانه بانك مركزي خوب عمل نكرد و هيجانات به سمت محدوديت ها هدايت شد، چرا كه بانك مركزي به جاي اجراي برنامه ها و سياست هاي خاص با فروش ارز مسافرتي در فرودگاه ها و پيش فروش سكه و ... التهاب را در بازار بيشتر كرد و به نوعي با سياست انفعالي به مقابله با بي ثباتي بازار رفت.
دانشمند اضافه كرد: قدم هاي كند بانك مركزي نشان داد اين بانك اقتدار خود را حفظ بازار از دست داده و فقط سياست هاي انفعالي را براي ثبات بازار چون پيش فروش سكه و ارز چند نرخي مسافران و ... را در پيش گرفته است.

منبع: بیما