بازار ارز سال ۱۴۰۲ را پیرو ماه‌های پایانی سال گذشته پرنوسان آغاز کرد و به همان نسبت، التهاب را در بازارهای موازی هم حکم‌فرما کرد.
با ادامه این شرایط و رسوخ بی‌ثباتی بر بازارهای مختلف، دولت باز هم یک تصمیم بیشتر نداشت و آن هم تکرار سیاست‌های دستوری برای کاهش نوسانات بود.
تصمیمی که بازار مسکن را هم در جایگاه نادرست یک بازار سرمایه‌ای تحت تاثیر خود قرار داد. اجرای سیاست‌های دستوری انقباضی از ابتدای تابستان سال جاری معاملات ملک و آپارتمان را در رکود فرو برده و با تاثیر از این مورد، قیمت‌ها نیز در این بازار مسیری کاهشی را طی کرده‌اند.
اما از دو هفته پیش که شرایط منطقه دوباره رو به ناآرامی رفت و ایران هم مرکز ثقل این ناآرامی‌ها قرار گرفت، فنر فشرده دلار بار دیگر از دستان دولت خارج شد تا دلار در روز چهارشنبه کانال ۵۴ هزار تومان را هم تجربه کند. حال آیا آتش ناآرامی‌ها به بازار مسکن ایران هم سرایت می‌کند و دود گرانی دلار به چشم متقاضیان خرید خانه می‌رود؟
تاثیر نوسانات قیمت دلار بر بازار مسکن
منصور غیبی، کارشناس حوزه مسکن، درباره تاثیر نوسانات دلار بر قیمت مسکن گفت: طراحی عوامل موثر بر بازار مسکن به سمت و سویی رفته که وضعیت رونق و رکود معاملات یا اوج و کاهش قیمت‌ها یا حتی حضور و عدم خریدار و فروشنده در بازار به جریان‌های بازارهای موازی ازجمله دلار وابسته شده است. در واقع به نظر می‌رسد مردم دلار را شاخص تصمیم‌گیری خود برای خرید و فروش مسکن قرار داده‌اند و بر اساس نوسانات ارزی تصمیم خود را تغییر می‌دهند.
وی درباره این نوع رفتار بازیگران اقتصاد مسکن توضیح داد: اکنون چه بخواهیم و چه نخواهیم، تجربه ثابت کرده که دلار اگر نگوییم مهم‌ترین، به یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصاد ایران تبدیل شده و اقتصاد مسکن هم از این موضوع مستثنی نیست. بنابراین طبیعی است که معامله‌گران بازار مسکن همواره نیم‌نگاهی به بازار ارز داشته باشند و بر اساس آن تصمیمات و اقدامات خود را نهایی کنند.
دلالان در کمین‌اند
به اعتقاد غیبی هنگامی که بازار ارز در آرامش به سر می‌برد، بیشترین متقاضیان و خریداران املاک مردم عادی و مصرف‌کنندگان هستند و دلالان در بازار کمتر به چشم می‌خورند. اما زمانی که نوسانات ارزی تشدید می‌شود، دلالان املاک هم از کمین خود بیرون می‌آیند.
او برای اثبات فرضیه خود به دو دوره اشاره و عنوان کرد: طی سال‌های 93 تا 96 فضایی نسبتا باثبات توام با رونق وجود داشت. آمار رسمی نشان می‌دهد در آن مقطع ماهانه به‌طور متوسط 13 هزار واحد معامله می‌شد که خریدار بیش از دوسوم این واحدها مصرف‌کننده بودند و بدون قصد سوداگری اقدام به خرید می‌کردند.
وی تجربه اواخر سال گذشته را هم شاهد خود گرفت و اضافه کرد: در مقطع مورد اشاره بیشترین خرید و فروش‌ها در بازار متعلق به فعالیت‌های کاسب‌کارانه و دلالی بود که بالاترین تاثیر را مسئله نوسانات دلار داشت و قیمت‌ها را تکان می‌داد. در این نقطه دیگر مصرف‌کننده واقعی نقشی نداشت و دلالان در بازار حضور داشتند و معامله می‌کردند.
غیبی در مورد نتیجه این اتفاقات بر بازار مسکن یادآور شد: اگر این رفتار کنترل نشود و تاثیر قیمت ارز بر تمام بازارهای موازی کاهش پیدا نکند و از سوی دیگر دولت نتواند برای مردم تعیین کند که خرید آنها با ضمانت و رونق نسبی همراه است، التهابات بازار قابل کنترل نیست و پیش‌بینی می‌شود شاید در آینده با کوچک‌ترین التهابات ارزی، قیمت ملک و آپارتمان نیز افزایش پیدا کند.
حال باید منتظر ماند دید در مقطع کنونی که بار دیگر نوسانات به‌طور نسبی به بازار ارز بازگشته و ممکن است تاثیر سنتی آن بار دیگر خود را بر بازار ملک و مسکن نشان دهد، با توجه به سیطره رکود بر بازار باید منتظر رکود تورمی در بازار خرید و فروش مسکن ماند یا خیر؟
البته به نظر می‌رسد که تشدید اختلافات منطقه‌ای و برخی از تحرکات نظامی موج نگرانی را به بازار ارز مخابره کرده است. احتمال کاهش تنش‌های منطقه‌ای در روزهای پیش‌رو محتمل‌ترین فرضیه مطرح‌شده تا کنون است. در صورتی که این تنش‌ها واقعا کاهش یابد، احتمالا دلار هم به روند نزولی بازگردد و ترکش‌های احتمالی آن در بازار مسکن خنثی شود.
البته برخی کارشناسان این نگرانی را هم مطرح می‌کنند که با نزدیک‌شدن به روزهای پایانی سال، دولت بار دیگر به‌طور خودخواسته اقدام به نوسان‌گیری از دلار یا بازارهای مشابه کند تا بخشی از کسری بودجه خود را جبران سازد. اتفاقی که می‌تواند شوک دیگری را به بازار مسکن وارد کند.
منبع: تجارت نیوز