عزت ا... یوسفیان ملا
عضو کمیسیون برنامه و بودجه
در آرمان نوشت:
کمتر از دو هفته تا ارائه لایحه بودجه به مجلس باقی مانده است. این در حالی است که قیمت دلار به عنوان یکی از مهم‌ترین موارد در بودجه همواره محل بحث و مناقشه قرار می‌گیرد. به طور کلی قیمت دلار در بودجه یک عدد فرضی است و در حد یک پیش‌بینی لحاظ می‌شود. به معنای دیگر هیچگاه قیمت دلار در بودجه نمی‌تواند عدد نهایی و مبنا قرار گیرد. ما برای اینکه درآمد نفتی را تخمینی و احتمالی محاسبه کنیم، دو عامل را در نظر می‌گیریم. ابتدا اینکه مثلا قیمت نفت چقدر است؟ به عنوان مثال، می‌گوییم اگر قیمت نفت در سال آینده ۱۰۰ دلار باشد و اگر بتوانیم در روز دو میلیون بشکه صادرات داشته باشیم و قیمت دلار ۳۰۰۰ تومان باشد، پایه درآمد نفتی به دست می‌آید. بنابراین هیچ وقت نمی‌توانیم قیمت دلار را در بودجه به طور نهایی اعلام کنیم. اگر هم دولت بخواهد قیمت دلار را تصویب کند باید در خارج از بودجه این اقدام را صورت دهد، به این دلیل که عدد احتمالی است و پروژه‌های عمرانی دچار مشکل می‌شود.
فرض کنید قیمت نفت و دلار را با قیمت احتمالی در بودجه قرار دهیم. در این شرایط نمایندگان مجلس بر اساس احتمالات پروژه‌های سنگین را مطرح کرده و در بودجه می‌گنجانند. نتیجه همان می‌شود که مثل گذشته هزاران هزار پروژه نیمه کاره باقی بماند. تا به امروز نرخ دلار در بودجه از ۳۰۰۰ تومان فراتر نرفته است. حتی در سال جاری که نرخ مرکز مبادلات ارزی بیش از سه هزار تومان بود، دولت دلار را ۲۹۹۷ تومان در بودجه تعیین کرد. البته هنوز موضوع دلار سه هزار و ۲۰۰ یا سه هزار و ۳۰۰ تومانی در بودجه قطعی نشده است که بخواهیم بودجه را با ارز تک نرخی ببندیم. دولت از سال گذشته می‌توانست به سمت تک نرخی کردن قیمت ارز حرکت کند، اما متاسفانه این امر محقق نشد. به طور کلی برای جلوگیری از فسادهای مالی باید قیمت ارز به صورت تک نرخی باشد، اما در این میان پرداخت ارز به دارو و کالاهای اساسی ضرروی است. ارز دولتی باعث شده که برخی‌ها یک شبه میلیاردر شوند. این افراد با گرفتن ارز مبادله‌ای و عدم هزینه در فعالیت تولیدی، صنعتی و واردات مواد اولیه توانستند سودهای کلان به‌دست آورند. این مشکلات اثبات می‌کند که باید ارز دولتی حذف شود. ارز دولتی تنها باید برای کالاهای ضروری مانند دارو و موادغذایی اختصاص پیدا کند و البته دولت مراقب باشد این پول‌ها در جای درستی هزینه شود. ارز مبادله‌ای فساد ایجاد کرد. افرادی که از ارز دولتی منتفع می‌شوند با تک نرخی شدن قیمت آن مخالف هستند. هر بخشی که با دوقیمت مواجه باشد قطعا در آن رانت پدیدار می‌شود. از سال گذشته بازار ارز روند باثباتی به خود گرفته و هیچ نوسانی نداشته است، از این رو اکنون موقعیت مناسبی است که دولت موضوع تک نرخی شدن ارز را عملیاتی کند. به طور کلی هرگونه تصمیم‌گیری در قیمت ارز باید با کنترل بازار باشد.