با اعلام شيوع آنفلوآنزاي پرندگان در ميان مرغ‌هاي بومي استان مازندارن از سوي سازمان دامپزشكي، سازمان بهداشت جهاني دام ايران را از حيث دارا بودن آنفلوآنزا داراي ايراد اعلام كرد و به دنبال اين اعلام از سه هفته گذشته تاكنون صادرات مرغ و تخم‌مرغ به مرور كاهش و از شب يكشنبه به طور كامل حتي به افغانستان كه در دوران توقف صادرات به عراق، خريدار توليدات ايران بود نيز متوقف شد. از آنجا كه ماهانه ٢٠ هزار تن مرغ و ١٢ هزار و ٥٠٠ تن تخم‌مرغ به كشورهاي ديگر صادرات انجام مي‌شد در حالت خوشبينانه و با رفع ممنوعيت صادرات ظرف سه ماه آينده ٦٠ هزار تن مرغ به ارزش ٣٥٦ ميليارد و ١٦٠ ميليون تومان و ٣٧ هزار و ٥٠٠ تن تخم‌مرغ به ارزش ١٥٩ ميليون تومان زيان روي دست توليدكنندگان به بار خواهد آورد. اين ميزان خسارت جداي از افت قيمت‌هايي است كه در مدت ياد شده از محل كاهش تقاضاي داخلي اتفاق خواهد افتاد. در حال حاضر و بر اساس آخرين اعلام رسمي بانك مركزي قيمت مرغ از شش هزار و ٤٦٤ تومان در كيلو در تاريخ ٢٩ خرداد به پنج هزار و ٩٣٦ تومان در تاريخ ١٢ تيرماه كاهش داشته است و اين روند با توجه به كاهش مصرف داخلي مرغ احتمال ادامه نيز داشته و ممكن است منجر به زيان‌هاي بسيار بيشتري به توليدكنندگان شود.
بي‌تدبيري سازمان دامپزشكي
موضوع چاره‌جويي براي رفع اين مشكل به گفته ناصر نبي‌پور، رييس هيات‌مديره اتحاديه مرغ تخم‌گذار تهران به راحتي قابل انجام نيست و بازپرداخت خسارت‌هاي به بارآمده موضوعي نيست كه مسوولان به راحتي زير بار آن بروند. او در گفت‌وگو با «اعتماد» اتفاق اخير در بازار مرغ و تخم مرغ را ناشي از بي‌تدبيري مسوولان دامپزشكي كشور دانست و گفت: در سال‌هاي ١٣٨٨ و ١٣٨٩ نيز نمونه‌هايي از آنفلوآنزاي پرندگان حتي در واحدهاي صنعتي مرغداري ديده شد اما دولت بدون اعلام عمومي و از طريق تشكل‌ها با اين بيماري مقابله كرد و در نتيجه بدون آنكه تشنجي در بازار ايجاد شود؛ موضوع ريشه‌كن شدن بيماري دنبال شد. اما در مورد اخير اگرچه فقط بيماري در مرغ‌هاي بومي استان مازندران و نه واحدهاي صنعتي ديده شد ولي با اعلام عمومي آن از طريق سازمان دامپزشكي، سازمان جهاني بهداشت دام (OIE) ايران را داراي بيماري و توليدات كشور را داراي اشكال اعلام كرد. نبي‌پور توضيح داد: تا زماني كه كارشناسان سازمان بهداشت جهاني دام براي نمونه‌گيري به ايران نيامده و مرغ‌هاي توليدشده صنعتي را عاري از بيماري عنوان نكنند؛ صاردات كشور متوقف خواهد ماند. اين پروسه نيز يعني حضور كارشناسان سازمان بهداشت جهاني و طي مراحل نمونه‌گيري و آزمايش دست كم سه ماه به طول مي‌انجامد كه در اين مدت ٦٠ هزار تن مرغ و ٣٧ هزار تن تخم مرغ مازاد روي دست توليدكنندگان باقي خواهد ماند. او با انتقاد از نحوه عملكرد مسوولان سازمان دامپزشكي يادآور شد: من مخالف شفاف‌سازي نيستم اما با تشويش اذهان عمومي فقط به بحراني شدن بازار دست خواهيم يافت در حالي كه اين موضوع اگر از طريق تشكل‌ها دنبال مي‌شد؛ با قرنطينه و كنترل‌هاي انجام شده مي‌توانستيم به از بين بردن بيماري
بدون ضربه زدن به توليد دست يابيم.
نبي‌پور به توقف صادرات مرغ و تخم‌مرغ به عراق از سه هفته پيش تاكنون اشاره كرد و افزود: با وجود آنكه صادرات به افغانستان كم و پيش وجود داشت اما به اعلام رسمي او اي‌اي، از شب يكشنبه صادرات به اين كشور نيز متوقف شد. او در ادامه با اشاره به ظرفيت ايجاد شده در هشت سال گذشته تصريح كرد: در اين سال‌ها به اندازه نياز ١٠٠ ميليون نفر ظرفيت توليد مرغ كشور افزوده شده است حال آنكه پذيرش و تقاضايي براي آن وجود ندارد. در اين شرايط تنها راه جلوگيري از زيان صادرات است كه صادرات هم با ريسك‌هايي از جمله وقوع مورد اخير مواجه است. بنابراين توليدكنندگان اين بخش همواره با خطر زيان ديدن مواجه هستند.
كار رستوران‌ها كساد شد
گزارش ميداني «اعتماد» نشان مي‌دهد رستوران‌هاي استان‌ها شمالي نيز تحت تاثير اين خبر به ميزان قابل توجهي از فروش‌شان كاسته شده است. در سه هفته گذشته مقدار معتنابهي از تقاضا براي غذاهايي تهيه شده از مرغ و همچنين گوشت قرمز در اثر اعلام خبر شيوع تب كريمه كنگو كاهش يافته است. حتي مسافران استان‌هاي شمالي كه بر اساس رسمي فراگير، تهيه كباب جوجه يا چنجه از برنامه‌شان جدايي‌ناپذير بود در مدت اخير ترجيح دادند اين غذا را حذف كرده و سفرشان را بدون جوجه‌كباب برگزار كنند.
موردي از آنفلوآنزا در واحدهاي صنعتي ديده نشد
اين همه هياهو و قيل و قال به دليل مشاهده يك يا دو مورد آنلوآنزا در پرندگان بومي استان مازندارن است و هيچ يك از مرغ‌هاي صنعتي درگير بيماري نشده‌اند. علي‌اصغر برايي‌نژاد، مديركل سازمان دامپزشكي استان تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» متذكر شد: در استان تهران هيچ موردي از آنفلوآنزا ديده نشده و تمام اين استان از حيث بيماري پاك است. او در پاسخ به اين پرسش كه با توجه به عدم پرداخت خسارت مرغداران در سال‌هاي گذشته كه مرغ‌ها در اثر شيوع آنفلوآنزا معدوم شده‌اند ممكن است مرغداران از اعلام وجود بيماري خودداري كنند، گفت: چه اعلام كنند چه اعلام نكنند ما پايش‌هايي در استان داريم كه مي‌توانيم در صورت بروز بيماري، واحدهاي درگير را شناسايي كنيم. او با بيان اينكه به‌دليل همجواري فيروزكوه و دماوند با استان مازندران اين دو منطقه مورد قرنطينه قرار گرفته‌اند، عنوان كرد: تا به امروز موردي از شيوع آنفلوآنزا در استان تهران مشاهده نشده است. مديركل دامپزشكي استان تهران اذعان كرد: تا به امروز موردي از شيوع آنفلوآنزا در استان تهران مشاهده نشده و تنها به‌دليل مواردي از ابتلاي به اين بيماري در روستا‌هاي استان مازندران، نظارت‌ها در استان تهران افزايش يافته است. وي خاطرنشان كرد: گزارش‌هايي كه اخيرا درباره شيوع آنفلوآنزاي مرغي در فيروزكوه و دماوند ارايه مي‌شود احتمالا به‌دليل ايجاد قرنطينه و پايش در اين مناطق بوده، اما تا به امروز مورد خاصي مشاهده نشده است. مديركل دامپزشكي استان تهران ادامه داد: دامپزشكي استان تهران، به‌دليل هم‌مرزي با استان مازندران مراقبت‌هاي خود را براي جلوگيري از شيوع آنفلوآنزا در مناطق يادشده افزايش داده است. او اظهار داشت: بيماري‌هاي ويروسي مانند آنفلوآنزا به‌دليل اينكه از طريق پرندگان مهاجر منتقل مي‌شود. هميشه نگراني‌هايي از بابت انتقال آن وجود دارد و بايد هوشياري لازم وجود داشته باشد اما اين به آن معني دست روي دست گذاشتن دامپزشكي نيست.
پنهانكاري در اعلام آنفلوآنزا
محمد يوسفي رييس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتي كشور نيز امكانات دامپزشكي براي كنترل اين بيماري را محدود اعلام كرد و گفت: بيمه هم نمي‌تواند به طور كامل پاسخگوي اين مساله باشد، ضمن اينكه وقتي صحبت از كنترل بيماري مي‌شود، به اين معناست كه هر كجا را دامپزشكي آلوده به آنفلوانزا اعلام مي‌كند بايد با كمك استانداري، فرمانداري و ساير مسوولان مربوطه در جهت معدوم‌سازي واحد مذكور اقدام كنند و سپس خسارت آن را به توليدكننده بپردازند. يوسفي با اشاره به گفته‌هاي برخي مسوولان مبني بر اينكه مرغي كه امروز مرغدار ۱۷ هزار تومان براي آن هزينه مي‌كند، اگر درگير آنفلوانزا شود، بابت آن شش هزار تومان به توليدكننده پرداخت مي‌شود، تصريح كرد: اين اشكال خيلي بزرگي است كه سبب پنهانكاري مي‌شود و وقتي اين اتفاق رخ دهد، مديريت كار از عهده دامپزشكي خارج خواهد شد. او با بيان اينكه در كشورهاي اروپايي زماني كه چنين اتفاقي رخ مي‌دهد، مقداري بيش از ارزش روز دام يا طيور به توليدكنندگان خسارت پرداخت مي‌كنند به مهر گفت: شرايط فعلي، موضوعي نيست كه دامپزشكي به تنهايي قادر به حل آن باشد، وزير جهاد كشاورزي بايد اين مساله را پيگيري و آن طور كه خود صلاح مي‌داند، آن را حل و براي مديريت آنفلوآنزا تامين اعتبار كند. اگر دولت امروز مقداري براي اين بيماري هزينه كند، چند روز بعد مجبور نيست ۱۰۰ برابر آن بپردازد. رييس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتي كشور اضافه كرد: صندوق بيمه كشاورزي طبق ضوابطي كه براي آنها تعيين شده اقدام به پرداخت خسارت مي‌كنند اما در شرايط كنوني براي كنترل بيماري، بايد بودجه‌اي جدا از بيمه وجود داشته باشد. يوسفي با اشاره به گزارشات سازمان دامپزشكي مبني بر اينكه اين بيماري كنترل شده است، افزود: اما ما آگاهيم كه امكانات اين سازمان براي مقابله با آنفلوآنزا محدود است، ضمن اينكه آنها در حال حاضر با مشكل كمبود بودجه و نيرو مواجه هستند. وي با بيان اينكه وزارت جهادكشاورزي در ساير موسسات خود نيروهاي زيادي دارد كه مي‌تواند آنها را به كمك دامپزشكي بفرستد، تصريح كرد: بنده به عنوان يكي از مسوولان اين صنعت نسبت به شيوه گسترده آنفلوآنزا در كشور اعلام خطر مي‌كنم و مسوولان بايد با عزم جدي از شيوع بيشتر آن جلوگيري كنند.
يوسفي اضافه كرد: چند سال قبل همين اتفاق رخ داد و در پي آن حدود ۳۰ ميليون مرغ معدوم شد، هنوز هم بعد از چندين سال عده‌اي طلب‌شان را دريافت نكرده‌اند.
وي در مورد آخرين وضعيت صادرات نيز گفت: صادرات تخم مرغ فعلا به عراق و افغانستان در حال انجام است اما ميزان آن محدود و به اندازه‌اي نيست كه قيمت‌ها را در بازار متعادل كند، ضمن اينكه صادرات مرغ به افغانستان مشكلي ندارد اما به عراق فعلا متوقف است تا مذاكرات بين دامپزشكي دو كشور به نتيجه برسد. يوسفي در مورد علت كاهش قيمت مرغ در بازار اظهارداشت: علت اين امر توليد زياد و ناهماهنگي آن با تقاضاست.
وي تقاضا را شامل مصرف جامعه، صادرات و خريد و ذخيره‌سازي شركت پشتيباني امور دام اعلام و اضافه كرد: در شرايط كنوني بايد فكري براي كنترل توليد كرد. رييس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتي كشور در پايان از كاهش شديد قيمت جوجه در بازار خبر داد و گفت: قيمت جوجه يك روزه در حال حاضر حدود ۴۰۰ تومان است.
منبع: اعتماد