محمد علی مختاری

در کانال تلگرامی اقتصاد در گذر زمان نوشت:

دولت لایحه بودجه ۱۳۹۷را به مجلس برد. در این راستا به نظرم رسید نکاتی اجمالی و به زبان ساده و بدور از جداول متعدد و برای اطلاعات عمومی  مفید باشد.

1. نگاه کلی:  ۱۱۹۴ تریلیون تومان رقم کل بودجه است و بودجه عمومی دولت از حیث هزینه‌ها و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی، حدود 425 هزار میلیارد تومان است مابقی بودجه شرکت های دولتی است.

تحلیل: سال گذشته بودجه عمومی در حدود 320 هزار میلیارد تومان برآورد شده بود. بنابراین منابع بودجه عمومی دولت امسال 105 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.

همچنین منابع حاصل از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی برای سال آینده ۱۰۱ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. این رقم در مقایسه با ۱۱۱ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده لایحه بودجه سال ۱۳۹۶ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان هزار میلیارد تومان کاهش دارد.

2. منتفی شدن افزایش وام ۱۰ میلیون تومانی ازدواج

تحلیل: با توجه به صحبت های رئیس جمهور و سایر شواهد به نظر می رسد حمایت از اقشار بسیار ضعیف و حذف فقر مطلق  بر سایر سیاست های حمایتی دولت اولویت یافته و بر سایر سیاست های حمایتی غلبه کرده است.

3. عدم افزایش قیمت حامل های انرژی :به جز 20 درصد افزایش برای نفت گاز، سایر حامل ها تغیییر قیمتی در بودجه نداشتند.

تحلیل: بنا بر اخبار واصله طرح هایی برای اخذ مالیات بر تردد خودرو خصوصا در کلان شهرها به کمک شهرداری در دست بررسی هستند. و البته افزایش قیمت 20 درصدی یا افزایش متناسب با تورم نیز طرفداران زیادی دارد و ممکن است

4. انحلال سازمان هدفمندسازی: این سازمان از سال آینده تحت عنوان صندوق رفاه اجتماعی زیر نظر وزرات تعاون، کارواموراجتماعی ادامه فعالیت خواهد داد.

تحلیل: عملکرد نسبتا موفق وزارت رفاه در شناسایی مشمولان دریافت یارانه و توجیه اکثر این افراد احتمالا در این تصمیم موثر بوده است. لیکن از بعد مصارف باید مراقب بود تا منابع آزاد شده از این محل، که 7 هزار میلیارد آن برای حمایت از اقشار ناتوان و ایجاد اشتغال در اختیار وزارت رفاه رفاه قرار می گیرد، به درستی به نیازمندان اختصاص یابد. هنوز طرح ناموفق بنگاه های زود بازده و وام های خود اشتغالی را در دولت پیش از یاد نرفته اند.

5. اوراق بدهی دولتی: منابع حاصل از فروش اوراق بدهی در لایحه بودجه سال 97 با 19 درصد رشد به حدود 39 هزار میلیارد تومان رسیده است.

تحلیل: دولت در نکول، اعتبار زیادی برای فروش اوراق بدهی ندارد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بهتر است برخی از منابع آزاد شده از هدفمندی و افزایش مالیات صرف خروج دولت از نکول شود تا صرف بسیاری از هزینه های غیر ضروری مانند خرید تضمینی گندم.

6. معافیت های مالیات بر دستمزد: سقف معافیت مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۴ و اصلاحات بعدی آن در سال ۱۳۹۷، مبلغ دویست و چهل میلیون ریال تعیین می‌گردد.

تحلیل: بنابر این قانون چنانچه حقوق بگیری 2 میلیون یا کمتر دستمزد می گیرد، مشمول مالیات بر دستمزد نخواهد شد. این در حالی است که مازاد بر این مبلغ تا پنج برابر، ۱۰ درصد و مازاد بر آن تا ۲۰ درصد شامل مالیات می شود.

7. سه برابر شدن عوارض خروج از کشور:عوارض خروج از کشور از ۷۵هزار تومان به ۲۲۰هزار‌ تومان افزایش پیدا می‌کند. برای سفردوم  ۳۳۰هزار تومن وبرای سفرهای سوم به بعد این رقم به ۴۴۰هزار تومن افزایش می یابد.

تحلیل: طبق آماری که از سوی معاونت گردشگری کشور اعلام شده در سال گذشته ۹ میلیون و ۱۹۶ هزار و ۱۴۰ ایرانی به دیگر کشورها سفر کرده‌اند. با این تفاسیر درآمد حاصل از این افزایش قیمت بیش از 1500 میلیارد تومان برآورد می شود.

8. 14% افزایش درآمدهای مالیاتی : دولت برای سال آینده حدود ۱۲۸ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی پیش‌بینی کرده است.

تحلیل:  این رقم نسبت به ۱۱۲ هزار میلیارد لایحه سال جاری تا ۱۶ هزار میلیارد تومان رشد دارد. اما نگاهی به عملکرد شش ماهه امسال نشان می‌دهد فقط  ۴۳ هزار میلیارد تومان از رقم مصوب امسال محقق شده است که به ۵۰ درصد هم نمی‌رسد و رقم در نظر گرفته شده برای سال آینده با سازو کار کنونی قابل تحقق نیست. عمده درآمدهای کسب نشده مربوط به مالیات های مستقیم است که در 6 ماهه امسال نسبت به عملکرد مدت مشابه سال گذشته نه تنها به نسبت تورم 10 درصدی رشد نداشته بلکه منفی شده است. راهکار ممکن شناسایی موارد فرار مالیاتی است که به گفته دست اندرکاران حدود 34 هزار میلیارد تومان در سال فرار مالیاتی تخمین زده می شود.

9. کاهش بودجه عمرانی: در لایحه بودجه ۹۷،‌ حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان برای طرح‌های عمرانی پیش‌بینی شده است.

تحلیل: دولت سال گذشته ۶۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان برای طرح های عمرانی پیش بینی کرده بود که مجلس این رقم را به ۷۱ هزار میلیارد تومان افزایش داد. به این ترتیب، بودجه عمرانی در سال آینده نسبت به سال جاری بر اساس مصوبه مجلس ۱۱ هزار میلیارد تومان و براساس طرح اولیه دولت، 2 هزار میلیارد کاهش نشان می‌دهد.

10. افزایش نقش صندوق توسعه ملی: سهم صنودق توسعه ملی از درآمدهای نفتی به 32 درصد افزایش می یابد.

با توجه به این افزایش سهم قرار است کمک 5.8 میلیارد دلاری از صندوق به 11 طرح ملی صورت گیرد که برخی از این موارد با فلسفه تاسیس صندوق تناسبی ندارد به عنوان نمونه برداشت ۱ میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای تسویه پاداش پایان خدمت بازنشستگان آموزش و پرورش یا یکصد میلیون دلار برای صدا و سیما که نشانی از توسعه در خود ندارند و بیشتر شبیه به هزینه های جاری دولت هستند.

امید است کارشناسان بتوانند با بررسی دقیق موارد فوق، همچنین نقد و ارائه راهکار ، در این تصمیم بزرگ دولت را یاری کنند.

فراموش نکنیم که دموکراسی تنها رای دادن نیست.

عقل با عقل دگر دوتا شود     نور افزون گشت و ره پیدا شود

زانک با عقلی چو عقلی جفت شد     مانع بد فعلی و بد گفت شد

https://telegram.me/m_ali_mokhtari