آرین آقابیگی

 پژوهشگر اقتصاد

در روزنامه اعتماد نوشت: اهميت علم اقتصاد كه نسبت به ساير علوم جوان‌تر به حساب مي‌آيد بر همه سياستگذاران و تصميم‌سازان عيان و هويداست. مثالي معروف در اين باب كه مي‌گويد اگر يك پزشك اشتباه كند يك نفر از بين مي‌رود اما اگر يك اقتصاددان اشتباه كند جامعه‌اي نابود خواهد شد. در جامعه كنوني ايران نيز اقتصاد همواره دغدغه اصلي آحاد جامعه و دولت‌ها بوده و بنابراين اشراف به مباحث مرتبط در اين حوزه اجتناب‌ناپذير است. با وجود اهميت علم اقتصاد، آن‌طور كه شايسته است در جامعه دانشگاهي ايران به آن پرداخته نشده و مباحث علمي اقتصاد به سمت و سوي مدل‌هاي رياضي و به بيان دقيق‌تر به نگاهي مهندسي سوق پيدا كرده كه از واقعيت اقتصادي جوامع چشم پوشانده و همچنين بينش صحيحي از واقعيات موجود به دانشجويان اين حوزه به دست نمي‌دهد. بايد خاطرنشان كرد كه برخلاف علوم دقيقه و محض، براي علم اقتصاد مرزي روشن نمي‌توان قايل شد. به ديگر بيان ارتباط اين علم با اجتماع، حقوق و سياست لاينفك است. همچنين نظريات عميق فلسفي كه در پس بسياري از نظريات اقصادي نهفته است ضرورت عدم نگاه تك بعدي و رياضي گونه به اين علم را بر ما هويدا مي‌كند.

در اين راستا استاد فقيد، دكتر فريدون تفضلي كه قريب به نيم قرن در رشته اقتصاد به تدريس، تحقيق و تاليف پرداخته است تا حد زيادي در راستاي خروج علم اقتصاد از فضاي تك بعدي كوشيده و آثار ارزشمندي در قالب تاليف و ترجمه از خود به جاي گذاشته است. بي‌ترديد كتاب تاريخ عقايد اقتصادي كه از مهم‌ترين تاليفات وي است بيش از چهار دهه كماكان از منابع اصلي رشته اقتصاد در ايران بوده و سير شكل‌گيري انديشه‌ها و مكاتب اقتصادي را از دوره افلاطون تا سال 2000 با دقت تمام شرح داده است. علاوه بر اين اثر گرانقدر، وي به ترجمه آثار متعددي در زمينه انديشه‌هاي اقتصادي و سياسي بزرگان علم اقتصاد كه خود از سردمداران مكاتب اقتصادي در دوره معاصر نيز بوده‌اند پرداخته است. از جمله اين آثار مي‌توان به انديشه‌هاي سياسي و اقتصادي «فردريش هايك» و نيز «لودويگ فون ميزس» اشاره كرد كه از بنيان‌گذاران مكتب اقتصادي اتريش و نيز انديشه‌هاي اقتصادي «ميلتون فريدمن»، بزرگ‌ترين اقتصاددان قرن بيستم و بنيانگذار مكتب پولي شيكاگو اشاره كرد. مطالعه اين آثار كه به قلم فاخر زنده‌ياد دكتر تفضلي در دهه‌هاي اخير به چاپ رسيده، اهميت نگاه چند بعدي به مقوله اقتصاد را به روشني القا مي‌كند. به ديگر بيان، رياضيات گرچه به مدد علم اقتصاد آماده است و بيان مسائل اقتصادي را سهل‌تر كرده اما نگاه به ريشه‌هاي شكل‌گيري نظريات اقتصادي، مباحث تاريخي و فلسفي آنها و مقايسه آنها با ديدي جامع با واقعيات اقتصادي كشور در راستاي ارتقاي نظام تصميم‌سازي اقتصادي، جوهره و خميرمايه‌اي است كه در آثاري از اين دست يافت مي‌شود.