پیمان مولوی

دبیر کل انجمن اقتصاددانان ایران

همزمان با کشاکش پذیرش و یا عدم پذیرش FATF در ایران و نزاع موافقین و مخالفین آن در هفته گذشته مسولین سرمایه گذاری گرجستان روز سرمایه‌گذاری در آن کشور را در بورس لندن جشن گرفتند، بورس لندن با اندازه بازار سرمایه ۴۵۹۰ میلیارد دلاری دومین بازار سرمایه جهان بعد از نیویورک است، حجم تامین مالی بسیار بزرگی در این بازار روی می دهد و تقریبا تمامی برندهای بزرگ بین‌المللی ارزوی حضور در بازار سرمایه لندن را دارند.

 نکته قابل توجه اهمیت دادن کشوری همانند گرجستان به این بازار بین‌المللی است ،به نظر نگارنده سمت و سوی سرمایه‌گذاری و در نهایت اقتصاد گرجستان با رتبه اعتباری BB با چنین سیاست‌هایی بهبود خواهد یافت و به مرور به یکی از بهترین مراکز سرمایه گذاری منطقه‌ای بدل خواهد شد.

تقریبا این روند به غیر از گرجستان در کشورهایی نظیر آذربایجان ، ارمنستان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، پاکستان نیز پیگیری می شود و کشورهای حوزه خلیج همیشه فارس نیز دراستفاده از ابزارهای تامین مالی بین‌المللی جزو پیش قراولان به حساب می آیند.

اما ایران ، ما هنوز در اولویت‌های توسعه سرمایه‌گذاری اقتصادی به سوالات اساسی پاسخ درخوری نداده ایم، کارت‌های اعتباری بین‌المللی راهی به ایران نیافته است و سیستم کرخت بانکداری ایران حتی از ارایه کارتهای اعتباری با استفاده از پولتهای ملی کشورهای همسایه نیز خودداری کرده است ، ایران همچنان یزرگترین کشوری است که رتبه اعتباری بین‌المللی ندارد و موسسات بزرگ رتبه بندی اعتباری که در تمام جهان فعالند در آن فعال نیست (این موسسات در چین ، ترکیه آذربایجان ، ترکمنستان و قرقیزستان ، ازبکستان ، عراق، پاکستان ، مالزی ، اندونزی و ... فعالند)، بانکهای بین المللی کوچک و متوسط حتی در ایران شعبه ای ندارند ،موسسات حسابرسی بین المللی به عنوان بازوی حسابررسی و صحه‌گذاری بر عملکرد مالی شرکتها به سبب تحریم ها از ایران خارج شده اند و صورتهای مالی شرکتهای ایرانی توسط این موسسات بررسی و تایید نمی شود، همچنین موسسات بزرگ ارائه دهنده طرح‌های توجیهی بین‌المللی نیز از فعالیت مستقیم با ایران امروزه روز پرهیز دارند و ...

ممکن است بسیاری خرده بگیرند که چرا بورس لندن را مثال می زنیم ، می توانیم به جای آن بورس های منطقه ای و یا شرق آسیا را مثال بزنیم ، به سبب ریسک‌های کشوری و سیاسی حاکم بر ایران بازار سرمایه ایران و شرکتهای ایرانی از بازار های منطقه ای و شرق آسیا نیز دور افتاده اند و دسترسی به آن بازار بزرگ را ندارند.

نزاع بر سر FATF ، WTO و بسیاری از کنوانسیون های بین‌المللی نشان می دهد که اجماعی بر سر آنها در کشور وجود ندارد، نبود اجماع در مباحثی چنین کلیدی خلل‌های بسیاری در مسیر توسعه پایدار ایران پدید آورده است ، به عبارت دیگر در خصوص مباحثی اختلاف نظر وجود دارد که بسیاری از کشورها آن را حل کرده اند.

 به نظر می رسد نیاز بسیار مبرمی به ایجاد همسویی توسعه محور در خصوص مباحث اقتصادی وجود دارد، بدون گسترش مباحث توسعه اقتصادی برای ایران در بین تک تک ایرانیان از سیستان و بلوچستان تا آذربایجان‌ غربی ، از خراسان شمالی تا خوزستان و رسیدن به یک اجماع که به نظر نویسنده افزایش تولید ناخالص داخلی و افزایش عادلانه درامد سرانه است نمی توان انتظار زیادی از سالهای اتی کشور در مباحث اقتصادی داشت.

ایران به سبب پنجره جمعیتی امروز در بهترین حالت برای توسعه قرار گرفته است اما روزمرگی اقتصادی ، چالشهای روزانه فعالان اقتصادی، اهمیت نداشتن توسعه در رویکردهای برنامه‌ریزی کلان کشور، عدم استفاده بهینه از تک تک ایرانیان شایسته همه و همه موجب گردیده است که بتوانیم امروز را فردا کنیم.

نمونه گرجستان را جدی بگیریم ، کشوری که پس از جدایی از اتحاد جماهیر شوری و بدون منابع زیر زمینی کشوری فقیر بود ، با یک برنامه ریزی درست ، هدفمند و توسعه محور توانسته است تمامی شاخص های کسب و کار خود را بهبود بخشد، این بهبود ناشی از عزم تک تک شهروندان آن کشور در بخش دولتی و خصوصی بوده است و لا غیر.

بدون باز تعریف موقعیت ایران ، تحلیل واقع بینانه و ملی فرصتهای بزرگی را از دست خواهیم داد، امیدوارم روزی با کار ، تلاش و تفکر پیشرو ، روز سرمایه گذاری ایران را نه در لندن بلکه در بزرگترین مراکز مالی جهان جشن بگیریم.

منبع: روزنامه گسترش صمت شماره 1159