علی دینی ترکمانی

جنس اقتصاد ما از نوع اصلاح قیمتی نیست و باید اصلاحات نهادی و ساختاری صورت گیرد که مقدم بر اصلاح قیمتی است. باید توجه داشته باشیم که اصلاحات قیمتی در ایران طی 20 سال گذشته اجرایی شده، اما نتیجه موفقی نگرفته ایم. سیاست های متعارف اقتصادی سیاست هایی هستند که در چارچوب تعدیل اقتصاد و تثبیت ساختاری به دنبال ارتقای کارایی تخصیص منابع از طریق اصلاحات قیمتی و آزادسازی بنگاه ها هستند. بر این اساس عنوان هدفمندی، عنوان درستی نیست و بیشتر شوک قیمتی و شوک  درمانی درباره این قانون مطرح است. قانون هدفمندی درحالی از سال 89 اجرا شد که اهداف آن ارتقای بهره وری، کارایی، افزایش تولید، صادرات و خدمات، آزادسازی بنگاه ها و تغییر مالکیت بنگاه ها و دیگر مباحث بود و در کنار آن می خواست تورم را از طریق سیاست های مالی و پولی کنترل کند. اما عملا هیچ یک از این اهداف محقق نشد.

وقتی سیاست هدفمندی یارانه ها اجرا می شود، برای جبران آثار منفی، افزایش قیمت ها از طریق پرداخت انتقالی نقدی و غیرنقدی (تور ایمنی اجتماعی) در بسیاری از کشورها انجام می شود ولی مشکل اصلی ما شناسایی خانوار نیازمند است، به همین دلیل عملا دولت در مرحله اول ناچار شد که یارانه را به همه پرداخت کند. در ارتقای کارایی تخصیص و انتقال منابع با بهره وری، کاهش میزان مصرف حامل های انرژی، کاهش میزان قاچاق، باز توزیع درآمدی، کاهش کسری بودجه و کنترل فشارهای تورمی در نهایت موجب تشدید رکود تورمی می شود.

هرچند همه مشکلات اقتصاد مربوط به هدفمندی نبود و تشدید تحریم ها نیز در این موضوع موثر بود ولی نمی توان از اثرات سیاست های اشتباه نیز غافل بود. در مجموع باید این موضوع را مدنظر داشته باشیم که جنس اقتصاد ما از نوع اصلاح قیمتی نیست و باید اصلاحات نهادی و ساختاری صورت گیرد که مقدم بر اصلاح قیمتی است.

سخنرانی در نشست دوروزه درباره بررسی راهکارهای خروج اقتصاد ایران از شرایط رکود تورمی که در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطباییبا حضور: دکتر فرهاد نیلی، دکتر شاپور محمدی، دکتر محمد قاسمی، علی دینی ترکمانی،دکتر جاوید بهرامی و دکتر سهیلا پروین.

منبع:روزنامه شرق