تاثیر نتیجه مذاکرات ١+٥ در گفت‌وگو با آلبرت بغزیان
عدم توافق یعنی نابسامانی بازار ارز اقتصاد به وضع بدتر هم مقاوم شد نابسامانی ارزی سرمایه‌گذاری را عقب می‌اندازد
پس از یک‌سال مذاکره فشرده میان ایران با گروه ١+٥ این روزها خبرهای خوشی از وین مرکز برگزاری مذاکرات، به‌گوش می‌رسد. طی روزهای اخیر رئیس‌جمهوری ایران از حتمی بودن توافق نهایی ایران و قدرت‌های غربی خبرداد و هم اکنون همه منتظر اخبار جدیدی از محل اجلاس مذاکرات هستند. اما با این وجود هیچ گاه نمی‌توان به‌طور قطع از نتیجه مذاکرات یادشده سخن گفت. برهمین اساس فعالان اقتصادی کشور ضمن این‌که امید زیادی به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای هسته‌ای دارند ولی در عین حال با لحاظ کردن احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات در محاسبات‌شان برنامه‌ریزی‌های آتی خود را انجام می‌دهند. در همین زمینه «آلبرت بغزیان» اقتصاددان و استاد دانشگاه با ارایه نقطه نظرات خود درخصوص چهره اقتصاد ایران در صورت تداوم تحریم‌ها درگفت وگو با «شهروند» اعتقاد دارد که بازار ارز مهم‌ترین بخش اقتصادی است که از عدم توافق در مذاکرات تأثیر می‌پذیرد. در ادامه تحلیل این اقتصاددان را از آثار توافقات هسته‌ای بر اقتصاد ایران می‌خوانید.
در صورت عدم توافق در مذاکرات ١+٥ چه وضعیتی را برای اقتصاد کشور متصور هستید؟ عدم توافق احتمالی روی کدام بخش از اقتصاد کشور تأثیر بیشتری می‌گذارد؟
به نظرمن در این دور از مذاکرات توافق قطعی حاصل نمی‌شود و مذاکرات بازهم به دوره‌های بعدی کشیده خواهد شد. البته این اتفاق باعث نمی‌شود تا اقتصاد ایران در بخش تولید یا تجارت دچار تغییر یا لطمه خاصی شود و درواقع باید گفت وضع از این‌که هست بدتر نمی‌شود. اما موضوعی که مطرح است تاثیرعدم توافق بربازار ارز است که به نظر می‌رسد درصورت عدم توافق احتمالی شاهد یک نابسامانی در بازار ارز باشیم که این نابسامانی باعث به تعویق افتادن سرمایه‌گذاری در کشور نیز می‌شود. هرچند باید گفت که به نظر نمی‌رسد این نوسان و تغییر بیشتر از آنچه که پیش از این شاهد بودیم رخ دهد، چرا که درحال حاضر ارز بدبینانه قیمت‌گذاری شده است و بیش از این شاهد نوسانات شوک‌آور قیمتی در این بازار نخواهیم بود.
دولت برای مقابله با این وضع چه سیاستی باید اتخاذ کند؟
این طبیعی است که بین ٥٠ تا ٦٠ تومان در نرخ ارز نوسان داشته باشیم. در صورتی که فرض کنیم مذاکرات هسته‌ای به نتیجه مثبت نرسد، پیش‌بینی می‌شود که قیمت ارز تا حدودی در بازار با افزایش همراه باشد اما در این زمان دولت باید با استفاده از ابزاری که در اختیار دارد، بازار را کنترل کند و متقاضیان حقیقی را شناسایی کرده و از ایجاد نوسان کاذب توسط افراد سودجو جلوگیری کند. کسانی که برای داد و ستد و مبادلات تجاری نیاز به ارز دارند از طریق ارز مبادلاتی می‌توانند نیاز خود را تأمین کنند و دولت نیز باید این امکان را برای آنها فراهم کرده و مانع ایجاد هیجان کاذب و نوسان غیرمنطقی در بازار شود. متاسفانه در این‌گونه موارد یکسری از عوامل بازارساز نرخ را تعیین می‌کند و سایر فعالان بازار نیز به تبعیت از آنها به بازار هجوم می‌آورند.
در حال حاضر اقتصاد کشور ما تا چه اندازه برای تحریم‌ها و ادامه یافتن آنها آماده است؟
اگر توافق به نشست‌های بعدی موکول شود که قبلا هم اتفاق افتاده است تأثیر خاصی براقتصاد کشور ندارد. چرا که دولت با اتخاذ راهبرد اقتصاد مقاومتی طی یکی، دو سال اخیر به مقاوم‌سازی اقتصاد پرداخته و با تأمین مواد اولیه و ایجاد زمینه‌های لازم در صورت بروز مشکلات جدید آمادگی لازم برای مقابله با عدم توافق را پیدا کرده است. به اعتقاد من اقتصاد ما به اندازه کافی تحت‌تأثیر تحریم قرار گرفته است و وضع آن بدتر از شرایط فعلی نخواهد شد.
روی دیگر سکه مذاکرات توافق است. با توجه به نوساناتی که سال گذشته و بعد از توافق ژنو در اقتصاد کشور شاهد بودیم، توافق احتمالی چه پیامدهایی خواهد داشت؟
در صورتی که طرفین در مذاکرات به توافق دست یابند، در نرخ ارز تغییری رخ نمی‌دهد چرا که دولت اراده‌ای برای تغییر زیاد در این بازار ندارد و ترجیح می‌دهد برای کنترل وضع از بروز نوسانات بالا پرهیز کند. بنابراین شاهد افت شدید قیمت ارز نخواهیم بود. علاوه‌بر این در صنایع مختلف نیز شاهد حضور شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران خواهیم بود. حضور شرکت‌ها خود به‌عنوان اهرم فشاری بر دولت‌های تحریم‌کننده بدل می‌شود که توافق احتمالی را نقض نکنند و راه تجارت با ایران را باز گذارند.
منبع: شهروند