دکتر لطفعلی بخشی

از زمانی که ایران با 6 کشور قدرتمند عضو گروه 1+5 بر سر مسائل هسته‌ای کشور به توافق اولیه دست یافت شرکت‌های نفتی و گازی غربی و آسیایی بی‌شماری برای بازگشت به صنعت نفت ایران ابراز تمایل کرده و بارها اعلام کردند به محض لغو تحریم‌ها حاضرند به ایران بازگردند و فعالیت نفتی خود را با قدرت مضاعف نسبت به گذشته در این کشور دنبال کنند.
این روند ادامه یافت تا آنکه چندی پیش با ابلاغ بیانیه سوئیس سوئیس لغو تحریم‌های نفتی ایران قوت بیشتری گرفت. بر اساس این بیانیه مقرر شد در تیرماه سال‌جاری در صورتی که شروط بیانیه به مرحله اجرا درآید تحریم‌های ایران لغو خواهد شد و پول بلوکه شده نفت فروخته شده ایران نیز به این کشور بازخواهد گشت.
با انتشار این خبر رقابت شرکت‌های نفتی و گازی غربی و آسیایی برای بازگشت به بازار ایران تقویت شد. از این رو هر چند که این بیانیه و توافق از جنس سیاسی بود اما از نیمه فروردین ماه با امضای این بیانیه هر روز شاهد آن هستیم که قدرت‌های جهانی برای تقویت روابط اقتصادی خود با ایران و در دست گرفتن صنعت نفت کشور اعلام آمادگی می‌کنند؛ گاه برای تقویت هرچه بیشتر این روابط به ایران سفر می‌کنند و گاه دیپلمات‌ها و مسئولان ایرانی را به کشور خود دعوت می‌کنند.
البته ایران نیز از این تقویت روابط استقبال می‌کند. اما بازهم آینده این مذاکرات وابستگی شدیدی به نتیجه مذاکرات هسته‌ای دارد. بی‌شک اگر مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسد و تحریم‌ها لغو شود اتفاق بزرگی در تاریخ کشور رخ خواهد داد اما باید در نظر داشت که این اتفاق تغییر ناگهانی وضع اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و... کشور نیست.
امضای توافقنامه هسته‌ای ایران با غرب روابط بین‌الملل ایران را از بحران و تنگنا رها می‌کند اما در بحث اقتصادی فقط ما را به روال سابق و زمان قبل از تحریم برمی‌گرداند. به عنوان مثال صنعت نفت کشور که در این سال‌ها با اوج‌گیری تحریم‌های غرب علیه ایران عطش منابع مالی و تکنولوژی به روز را داشت با لغو تحریم‌ها به روال سابق باز می‌گردد.
 البته ناگفته نماند که این یک اتفاق بسیار مهم برای صنعت نفت کشور محسوب می‌شود، چراکه صنعت نفت در جهان اکنون یک صنعت پیشرفته و رقابتی است و ما از تکنولوژی‌های روز دنیا به سبب تحریم‌ها محروم هستیم اما با لغو تحریم‌ها و حضور شرکت‌های قدرتمند نفتی دوباره می‌توانیم به این تکنولوژی‌ها دست یابیم و در ضمن دستیابی به تکنولوژی از معضل هدررفت زمان و هزینه فرصت بالا جلوگیری کنیم، البته ما در این سال‌ها توانستیم صنعت نفت را حتی در اوج تحریم‌ها هم سر پا نگه داریم و طرح‌های در دست اجرا را به ثمر برسانیم اما این روند پیشرفت طرح‌ها به دلیل ضعف تکنولوژی کند و زمانبر بود.
به هر حال اگر تماس‌های تلفنی و دیدارها با لغو تحریم‌ها منجر به قرارداد شود اتفاق مهمی برای اقتصاد کشور بخصوص در صنعت نفت محسوب می‌شود اما این برای بهبود وضع اقتصاد کافی نیست. اکنون اقتصاد کشور نیازمند یک ساماندهی و وضع قوانین کارآمد و اصلاح است. لغو تحریم‌ها و آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌ها و شرکت‌های خارجی مسکن است اما اگر دولت از این فرصت استفاده کند و منابع حاصل از لغو تحریم‌ها را به سمت تولید با کارایی و بهره‌وری بالا سوق دهد برنده این میدان خواهد شد، در غیر این صورت دستاورد لغو تحریم‌ها کمتر از تصورات خواهد بود.
منبع: ایران