تحقیقات اقتصادی: دوره 46، شماره 4، زمستان 1390، صفحه 1-33
دانش جعفری داود؛ شفیعی افسانه
این مطالعه به شناسایی عوامل مؤثر بر کارایی فنی در بانکداری ایران با استفاده از دادههای تابلویی ناموزون 17 بانک دولتی و خصوصی فعال در صنعت بانکداری ایران
(87-1375) اختصاص دارد. در انجام این شناسایی، ابتدا درجهی کارایی، به تفکیک هر بانک و با استفاده از تابع هزینهی ترانسلوگ چندمحصولی با جزء خطای ترکیبی، برآورد میشود. در مرحلهی بعد، به تحلیل عوامل مؤثر بر کارایی با توجه به متغیرهای فردی و ساختاری (به-صورت نوع مالکیت/ جنس فعالیت) در هر بانک و آثار ناشی از اعمال تسهیلات قانونی در این صنعت، در قالب یک الگوی اثرات مختلط/چندسطحی پرداخته میشود.
نتایج برآورد نشان میدهد که اگرچه متوسط کارایی بانک‌های دولتی در طول زمان بهبود یافته، در مقایسه با کارایی بانک‌های غیردولتی نسبتی کاهنده داشته است. همچنین، نتایج الگوی اثرات مختلط/چندسطحی در تحلیل دلیل اختلاف کارایی بانک‌ها نشان میدهد که 57 درصد اختلاف میان کارایی بانک‌ها از طریق جنس فعالیت/نوع مالکیت بانک‌ها (تجاری دولتی، تجاری غیردولتی، تخصصی دولتی) و 15درصد اختلاف کارایی به اثرات ناشی از تسهیلات قانونی که بانک‌های دولتی ملزم به اعطا هستند، بازمی‌گردد. به‌علاوه، در سطح متغیرهای فردی تأثیرگذار بر کارایی هر بانک، بررسی‌ها نشان داد که پوشش اتوماسیون به نسبت سایر متغیرهای مندرج در الگو، از بیشترین اثر بر بهبود کارایی فنی در بانک ها برخوردار است.
کلیدواژگان :ایران؛ الگوی اثرات مختلط چندسطحی؛ تابع هزینهی مرزی تصادفی؛ صنعت بانکداری؛ کارایی
منبع: مجله تحقیقات اقتصادی