دکتر علی قنبری

قائم مقام مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی

روز گذشته دولت اجازه داد تا قیمت نان افزایش پیدا کند؛ تصمیمی که در ظاهر فشار به اقشار کم‌درآمد محسوب می‌شود و بسیاری افراد نسبت به آن انتقاد کرده‌اند. اما این تصمیم از برخی جهات به سود اقتصاد کشور است. در واقع اختلاف قیمت بین آرد دولتی و آزاد زیاد است و با احتساب یارانه نان سالانه 11هزار میلیارد تومان هزینه مصرف گندم در کشور است. چون رقم تضمینی خرید گندم هر سال افزایش پیدا می‌کند، این رقم نیز سال به سال بیشتر می‌شود. به عبارت دیگر هر جا در اقتصاد یک محصول دو قیمتی می‌شود، بستر افزایش قیمت و به وجود آمدن رانت فراهم می‌شود و هرگاه دولت به سمت آزادسازی قیمت‌ها حرکت کند، جنبه‌ فساد از بین می‌رود. دولت در این شرایط باید تصمیمی بگیرد که هم به جنبه‌های تولید توجه کند و هم مصرف. در وضعیت کنونی مردم شاهد بودند که کیفیت نان بسیار پایین بود و کمیت نان هم مناسب نبود. چنانچه نحوه توزیع نان و وزن کم آن مورد انتقاد مردم قرار می‌گرفت. دولت در این شرایط باید به سمت آزادسازی قیمت و جبران قدرت خرید به نفع همه مردم حرکت کند.

این اتفاق نه فقط در بحث گندم که در همه مباحث باید اجرایی شود. اگر دولت بتواند به این سمت حرکت کند زمینه‌های فساد از بین می‌رود و البته در این میان تلاش برای رفاه مصرف‌کننده نیز نباید به ورطه فراموشی سپرده شود و به کیفیت محصولات نیز بیش از پیش توجه شود تا در نهایت شاهد یک بازار رقابتی بدون فساد قیمت‌ها به نفع مصرف‌کننده باشیم که فعالان آن در پی کاهش قیمت و افزایش کیفیت هستند. واقعی شدن قیمت‌ها الگویی است که در بسیاری از تئوری‌های اقتصادی دنیا مطرح شده است. 2- تصمیم دیگر دولت برای بحث دستمزدها و افزایش 17درصدی آنهاست. این افزایش قیمت بر اساس قانون به نسبت نرخ تورم صورت می‌گیرد. در واقع تورم باعث فقیر شدن مردم می‌شود و بر اساس افزایش قیمت‌ها باید درآمدها تعدیل شوند چون اگر بخواهیم مردم فقیرتر نشوند باید دستمزدها بالا رود. نکته اینکه هر دو این تصمیمات یعنی افزایش قیمت نان و افزایش دستمزد کارگران تصمیماتی هستند که موجب افزایش تورم خواهند شد و این با سیاست‌های دولت برای کنترل تورم در تضاد است. اما فراموش نکنیم که کنترل تورم راه‌های دیگر نیز دارد؛ کاهش نقدینگی و حجم پول و جلوگیری از افزایش نرخ ارز در کشورهایی که واردات بالایی دارند و کالاهای خارجی که نقش اساسی در تعادل بازار دارند، نقش اساسی در کنترل تورم ایفا می‌کنند. دولت در این افزایش قیمت‌ها و دستمزدها در برابر زیانی که به خاطر افزایش قیمت نان و افزایش دستمزدها داشته، به هدف‌هایی نیز دست پیدا کرده است. حال باید برنامه‌ریزی‌ها به شکلی باشد که سیاست‌های پولی اصلاح شود و تولید ملی را تقویت و تلاش کند هزینه‌های تولید کاهش پیدا کند.

منبع: آرمان