جلسه اول سخنراني تيم‌قبلي مذاكره‌كننده به آرشيو رفت، جلسه دوم روي آنتن
هيچ سوالي در كار نيست. گويا هيچ‌كس شكي در صحت سخنان سعيد جليلي ندارد. او در چنين فضايي مي‌تواند چهار ساعت تمام گزارش انتقادي خود از برجام را ارايه كند؛ فضايي كه نيمي از آن ديروز در تلويزيون به نمايش درآمد. پيش از اين قرار بود كه حضور جليلي در كميسيون ويژه براي بررسي تاريخ ١٢ساله مذاكرات باشد. قرار بود او درباره شش سالي كه مسووليت مذاكرات را برعهده داشت توضيح بدهد؛ درباره قطعنامه‌هايي كه در اين سال‌ها عليه ايران صادر شد و درباره مذاكرات پي‌در‌پي كه همگي بي‌نتيجه ماندند. اما تنها بعد از يك جلسه كار به بررسي برجام رسيد. بررسي منتقدانه توافق توسط تيم سابق مذاكره‌كننده؛ از پخش تلويزيوني نخستين جلسه كميسيون برجام با جليلي خبري نيست. حتي ديگر اعضاي كميسيون هم درباره آن نااميد شده‌اند. آن جلسه همان جايي بود كه گويا جليلي هرچند به اختصار، اما بالاخره بعد از تاخيري شش‌ساله درباره برخي زواياي مذاكرات دوران خودش توضيح داده است. هيچ‌كس هنوز توضيح نداده كه چرا پخش آن جلسه از ليست برنامه‌هاي صدا و سيما خارج شده است. حتي غلامرضا تاجگردون در جلسه‌اي كه ديروز از تلويزيون پخش شد گفت كه پاي «يك سفارش ويژه» در كار بوده است. هر چند در شرايطي كه معلوم است ديگر نبايد منتظر انتشار فيلم آن جلسه بود، عليرضا زاكاني و سعيد جليلي مي‌گويند از نمايش آن در تلويزيون استقبال مي‌كنند. در آن‌سو اما گويا حاميان توافق هسته‌اي براي پخش آن جلسه مشتاق‌تر هستند. آنها هيچ‌گاه حداقل در ماه‌هاي گذشته انتقادات خود را از روند قبلي مذاكرات در دوران جليلي پنهان نكرده‌اند. هر چند در دولت قبل چندان امكاني براي بيان اين انتقادها نداشته‌اند. حالا اما گويا جلسه با سعيد جليلي براي اين عده فرصت مغتنمي شده تا سوالات و انتقادات‌شان را مطرح كنند. موضوعاتي كه نه تنها فقط راهي به صفحه تلويزيون پيدا نكرده‌اند بلكه گويا از طرف سعيد جليلي و تيم او نيز تا اينجاي كار بي‌پاسخ مانده‌اند. اين را هم غلامرضا تاجگردون در جلسه‌اي كه ديروز از تلويزيون پخش شد گفته است. او نه تنها به بي‌پاسخ ماندن سوالاتش از جانب سعيد جليلي و تيم مذاكره‌كننده سابق كشورمان اعتراض دارد بلكه مي‌گويد در صورتي‌كه نهايتا اين سوالات با پاسخي روشن همراه نشوند، آنها را به صورت علني در صحن مجلس مطرح خواهد كرد. گذشته از محتواي بحث‌ها و موارد مطرح‌شده در جلسات كميسيون، چيزي كه بسيار به چشم مي‌آيد تفاوت فضاي جلسات در هنگام حضور مذاكره‌كنندگان سابق با تيم فعلي هسته‌اي است؛ چيزي شبيه يك آرامش مطلق در برابر توفاني از بحث‌ها و جدل‌ها. تنها حاشيه جلسه با حضور سعيد جليلي هم به بحث بين خود نمايندگان برمي‌گردد. جايي كه ابوترابي‌فرد از سعيد جليلي مي‌خواهد گزارش خود را متناسب با پخش تلويزيوني ارايه كند و همين هم كافي است تا هدف هجوم منتقدان توافق قرار بگيرد؛ از عليرضا زاكاني در مقام رييس كميسيون گرفته تا حاضراني چون احمد اميرآبادي‌فراهاني و حميد رسايي كه از اساس عضو اين مجموعه نيستند. زاكاني به خاطر همان چند جمله به ابوترابي‌فرد مي‌گويد كه به كميسيون ويژه توهين كرده است و اميرآبادي‌فراهاني هم با كنايه‌اي تاكيد مي‌كند در اين مجموعه برخي‌ها «نماينده‌تر» از ديگران هستند. به جز اين و البته توضيحات كوتاه نمايندگان در ابتداي جلسه، تقريبا تمام وقت كميسيون ويژه برجام تا آنجايي كه در تلويزيون به نمايش درآمد در اختيار سعيد جليلي قرار مي‌گيرد تا گزارشي در نقد برجام ارايه كند، بي‌آنكه حتي يك سوال جزيي در ميانه آن مطرح شود. اين اصلا شباهتي به جلسه با عراقچي ندارد. در آن جلسات تقريبا هيچ موردي نبوده كه توضيحات عراقچي و تيم مذاكره‌كننده براي چندبار توسط نمايندگان منتقد و معترض قطع نشود. حالا در اين جلسات در حالي كه براي عراقچي و همكاران او، فرصت بدون چالش براي ارايه توضيحات يك استثنا شده، براي جليلي و يارانش سوال و پرسش نمايندگان يك استثناست. البته برخي نمايندگان موافق يا نزديك‌تر به دولت پيش از شروع سخنان جليلي سوالاتي از او دارند كه باز هم توضيحي به دنبال ندارد. از جمله وحيد احمدي كه مي‌پرسد چرا در دولت قبل نزديك ١٠ هزار سانتريفيوژ گاز تزريق گاز صورت نگرفت يا منصوري‌آراني كه در دو سوال پرسيد آيا الگويي وجود دارد كه كشوري ذيل فصل هفت باشد و بدون جنگ از آن خارج شده باشد كه ما بتوانيم خود را با آن مقايسه كنيم يا اينكه آيا تيم قبلي كارنامه مدوني از فعاليت شش‌ساله خود دارد كه به مجلس ارايه كند؟
انتقاد نمايندگان از سياسي‌كاري در كميسيون ويژه
تفاوت بين جو جلسات كميسيون برجام با تيم قبلي و فعلي مذاكره‌كننده اما كم‌كم اعتراض نمايندگان را هم برانگيخته است. ديروز همزمان با پخش تلويزيوني جلسه اين مجموعه با سعيد جليلي برخي بهارستان‌نشينان شيوه كار كميسيون ويژه را «سياسي‌كاري» ارزيابي كردند. از جمله غلامعلي جعفرزاده كه به خبرگزاري ايلنا گفته «اعضاي كميسيون ويژه طوري به استقبال آقاي جليلي مي‌روند كه انگار رييس مجلس وارد شده و ايشان درحالي مورد عزت و احترام و تكريم ويژه قرار مي‌گيرد كه اعضاي تيم مذاكره‌كننده فعلي فقط به فلك بسته نشدند.» او درباره قضاوت منتقدان توافق از عملكرد تيم هسته‌اي كشورمان هم گفته كه «طوري وانمود مي‌كنند كه گويا انجام مذاكرات از سر خوشي صورت گرفته است و اين مهم‌ترين ضعف و نقطه سياهي در كارنامه و عملكرد كميسيون ويژه بررسي برجام است.» جعفرزاده با تاكيد بر اينكه «در انتخاب اعضاي كميسيون برجام سر فراكسيون رهروان كلاه گذاشتند» گفته كه «قرار بر اين بود كه فراكسيوني عمل كنيم اما در نهايت دوسوم اعضا را مخالفان سرسخت دولت و اصل مذاكرات تشكيل دادند.» وي با انتقاد از مجموع عملكرد كميسيون ويژه اعلام كرده: «ما به‌طور كلي از عملكرد كميسيون ويژه رضايت نداريم چراكه به‌راحتي زحمات تيم مذاكره‌كننده فعلي، ناديده انگاشته مي‌شود و در عوض با آقاي جليلي رفتاري عجيب و فرا‌تر از حد تصور انجام مي‌گيرد.» مهدي دواتگري، عضو كميسيون امنيت ملي هم معتقد است كه «كميسيون برجام از رويكرد بررسي حقوقي برجام خارج شده و به‌نظر مي‌رسد اين كميسيون اعتقادي به جنبه‌هاي حقوقي برجام ندارد.» نماينده مردم مراغه و عجب‌شير در مجلس شوراي اسلامي ادامه داده: «كميسيون برجام با يك روند سياسي شكل گرفته و به اعتقاد من در ميان اعضاي كميسيون برجام حتي يك كارشناس حقوقي نيز وجود ندارد.» دواتگري يادآور شده: «كميسيون ويژه بررسي برجام بيش از آنكه كميسيون حقوقي براي براي بررسي برجام باشد به دليل تركيب اعضا و فقدان حقوقدان‌ها يك كميسيون سياسي است.» در همين حال كمال‌الدين پيرموذن هم در يادداشتي كه خبرگزاري ايلنا آن را منتشر كرده است، با اشاره به جلسات كميسيون برجام گفته كه «عده‌اي به قصد سياه‌نمايي برجام و زير سوال بردن تخريبي آن و تلخ كردن كام ملت، با تدارك برنامه‌هايي مايل هستند از تمام ابزارهاي تشنج‌آفريني و فضاسازي غيرمنصفانه براي تحقق اين برنامه‌هاي باندي با انگيزه سياسي خود استفاده كنند.» او معتقد است: «عده‌اي انحصارگر منفعت‌طلب و خود حق‌پندار، براي دست نكشيدن از منافع باند، گروهي و شخصي‌شان با بهانه‌جويي‌ها، مانع‌تراشي‌ها، تخريب و دام‌گستري‌هايي در حق رييس‌جمهور، وزرا، دلسوزان نظام و وكلاي حامي دولت برآمده از اراده ملت و اينكه اين اقدامات آنها پاياني نخواهد داشت.»
منبع: اعتماد