جدیدترین اخبار از اقدامات بانک مرکزی در راستای کنترل بازار ارز و اخراج سوداگران از این بازار، حاکی از ایجاد پروفایل ارزی برای هر ایرانی در آینده‌ نزدیک است. مدیر اداره نظارت ارز بانک مرکزی با اعلام این خبر گفت: هر فعالیت مرتبط با ارز از جمله درمان و سلامت در این پروفایل ثبت می‌شود. امیرحسین شکوهی در این باره اظهار کرد: در حال حاضر برای هر فرد اعم از حقیقی و حقوقی یک پروفایل ارزی برای هر فعالیتی که به ارز ارتباط دارد در حال ایجاد است. به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی با اجرای برنامه‌های ارزی متنوع و اتصال معاملات به نهادهای مالیاتی و نظارتی در صدد تنظیم و ساماندهی بازار ارز و تعیین نقشه ارزی برای همیشه است تا این بازار در آینده از التهاب‌آفرینی‌ها در امان مانده و هرج و مرج سال گذشته تکرار نشود.

بانک مرکزی از سال گذشته و پس از پشت‌ سر گذاشتن التهابات بازار ارز، برنامه‌های گوناگونی را در متن این بازار اجرایی کرده است. شاید بتوان گفت این بانک توانسته در چند ماه گذشته و پس از ورود همتی به ساختمان بانک مرکزی با اختیارات ویژه، نقش بازارسازی خود را به خوبی ایفا کند. پس از آنکه سیاست‌های رئیس کل جدید توانست نرخ رو به فزونی دلار را از مرز 19‌هزار تومان پایین بکشد و آن را در محدوده 12‌هزار تومان تثبیت کند، دلالان ارزی در صدد برآمدند تا با فضاسازی‌ بر اساس اخبار سیاسی روز؛ مجددا قیمت‌ها را افزایش داده و سودهای کلانی به جیب بزنند. اما این بار بازارساز توانسته است با اجرای سیاست‌های نظارتی و محدودسازی معاملات و تراکنش‌ها و همچنین یاری دستگاه‌های قضایی، ریسک بازار ارز را برای ورود دلالان و مردم عادی افزایش داده و آن را به سمت معاملات ضروری و منطقی سوق دهد. اگرچه سوداگران این بازار در هفته گذشته توانسته بودند با سوءاستفاده از تنش‌های موجود میان ایران و آمریکا مجددا قیمت دلار را به مرز 15‌هزار تومان نزدیک کنند اما بازارساز توانست با اجرای سیاست‌های کنترلی خود، این روند صعودی را متوقف کرده و نرخ دلار را وارد کانال 13‌هزار تومانی کند. همتی بارها اعلام کرده است که بازار ارز، محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست و اخیرا نیز در یادداشت اینستاگرامی خود با اشاره به ریزش دو‌هزار تومانی قیمت دلار تنها در مدت چند روز، به مردم توصیه کرد با توجه به متغیرهای سیاسی اثرگذار در بازار ارز، وارد این معاملات نشوند. اکنون اثرگذاری سیاست‌های ارزی بانک مرکزی بر بازار از کسی پوشیده نیست و به‌نظر می‌رسد این بانک در راستای تنظیم بلندمدت بازار ارز و حذف همیشگی دلالان از این بازار، برنامه‌های جدیدی تدارک دیده است.

اصلاح نقشه ارزی

مدیر اداره نظارت ارز بانک مرکزی با تاکید بر اینکه باید تحولات ارزی کشور در سال ۹۵ را با سال ۹۷ مقایسه کرد گفت: امیدوارم هنگامی که این فشارها از کشور برداشته شد، به اتفاق‌هایی که در سال‌های ۹۴ و ۹۵ رخ داد بازنگردیم؛ زیرا ما در کشور نقشه ارزی داریم. اصلاح نقشه ارزی کشور بحثی بود که در زمان التهابات بازار ارز از سوی کارشناسان مطرح شد. برخی از کارشناسان تک کاناله شدن وجوه نقشه ارزی را فرصتی برای دشمنان دانستند که اجازه می‌داد طرف مقابل، فشارها را بر کشور افزایش دهد. بانک مرکزی در سال گذشته در راستای اصلاح این نقشه دست به اقداماتی زد که البته ناکافی به‌نظر می‌رسید. در همان زمان نیز صاحب‌نظران ایجاد بازار ثانویه را رافع تمامی مشکلات نمی‌دانستند و بر لزوم تغییر نقشه ارزی و ایجاد تنوع در ارزهای کاربردی در کنار سیاست‌های اصلاحی دیگر تاکید می‌کردند. از همین رو بانک مرکزی در دور جدید، در همکاری با سایر تیم اقتصادی دولت تصمیم به آغاز روند رفع تعهد ارزی با ارزهای دیگر از جمله یورو گرفت تا به مرور، دلار را از رسمیت گزارشگری حذف کرده و در مبادلات ارزی تنوع ایجاد کند. در این صورت دیگر اقتصاد به یک ارز واحد وابسته نخواهد بود و در زمان تحریم‌ها نیز می‌توان با استفاده از مبادلات پولی دو و چندجانبه، واردات و صادرات را ادامه داد.

گشودن مسیرهای جدید تجاری و بانکی

یکی از مهمترین گام‌ها در این زمینه، افتتاح حساب دیناری و یورویی بانک‌های ایرانی در عراق و افتتاح شعب یکی از بزرگترین بانک‌های عراق در ایران بود که در سفر رئیس‌ کل بانک مرکزی ایران به عراق، امکان‌پذیر شد. در همین سفر قراردادهایی میان دو کشور به امضا رسید تا موانع مبادلات تجاری با عراق برای بازرگانان ایرانی رفع شود. همچنین بر اساس این موافقت‌نامه‌ها بتوان صادرات و واردات را از مسیر عراق با اروپای مرکزی تداوم بخشید. یکی از چالش‌های پیش روی نقشه ارزی کشور، تغییر مسیر مبادلات تجاری بود. گفته می‌شود در حال حاضر ۷۰‌درصد از واردات از طریق دوبی انجام می‌شود و از همین رو بازار ارز دوبی توانسته است در مقاطعی با ابزار درهم بر بازار ارز ایران اثر بگذارد. از همین رو به‌نظر می‌رسد توجه به همسایگان و گشودن درهای دیگری برای مبادلات تجاری و ارزی همانند آنچه درباره عراق رخ داده است، به اصلاح نقشه ارزی کشور کمک شایانی خواهد کرد. همچنین در صورتی که بتوان ارزهای به دست آمده را از طریق حساب‌های بین‌المللی به ارزهای جهان‌شمولی همچون یورو تبدیل کرد مبادلات تجاری دو طرفه می‌تواند منافع بیشتری را برای کشور فراهم آورد.

منبع: آرمان