اگر قرار است کارت خریدی به کارگران داده شود باید ملاحظات مختلفی را در نظر گرفت، ازجمله اینکه نباید بازپرداخت مبلغ اعطای شده همراه با سود بالا باشد.
احتمال دارد بین ۴۵ میلیون نفر از جامعه کارگری، کارت‌های خرید توزیع شود؛ این خبری است که اخیرا رئیس فراکسیون کارگری مجلس پس از دیدار با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد؛ اتفاقی که اگر رخ دهد، درصدی از مشکلات شهروندان در زمینه تهیه مایحتاج خود را رفع می‌کند، کما اینکه تاثیرات دیگری ازجمله رونق بازار را هم به دنبال دارد.
کارگران و کاهش قدرت خرید
اما و اگرهای زیادی درباره درصد واقعی افزایش حقوق وجود دارد. افزایش ۲۱ درصدی حقوق مورد پذیرش قرار نگرفت تا اینکه رای به افزایش ۲۶ درصدی دستمزد دادند و در کنار آن شاهد افزایش ۲۰۰ هزار تومانی حق مسکن بودیم. حالا خبر می‌رسد که بالاخره بعد پنج ماه حق مسکن تصویب شده، هر چند بسیاری از کارگران افزایش حق مسکن را در حقوق مرداد خود نداشتند و منتظرند ببینند ماه بعد، کارفرمایان می‌خواهند چطور حق مسکن را بپردازند. مسئولان دولتی در همین چند روز اخیر دست به تبلیغات گسترده‌ای زده‌اند که با اعمال افزایش حق مسکن، درصد افزایش حقوق کارگران به ۴۶ درصد می‌رسد. جدای از اینکه چنین چیزی صحت دارد یا نه، واقعیتی که باید به آن اذعان کرد این است که حقوق حداقلی، چه با حق مسکن ۱۰۰ هزار تومانی و چه با حق مسکن ۳۰۰ هزار تومانی، نمی‌تواند مخارج یک خانواده را پوشش دهد. حداقل مخارج دو تا سه برابر حداقل حقوق برآورد می‌شود و این یعنی کاهش چشمگیر قدرت خرید کارگران ایرانی. اذعان به همین واقعیت است که باعث شده اجرای طرح‌های حمایتی وعده داده شود؛ یکی از آنها اعطای کارت خرید به کارگران است.
۲۹ مرداد امسال علی بابایی کارنامی (رئیس فراکسیون کارگری مجلس) در تشریح دیدار اعضای این فراکسیون با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: خبر خوب وزیر این بود که به دنبال این هستند که از طرف دولت، کارت خرید جامعه کارگری با استفاده از ظرفیت سازمان تامین اجتماعی ارائه شود. اگر این اتفاق بیفتد، تقریبا ۴۵ میلیون گروه هدف جامعه کارگری با حداقل ۵ الی ۶ میلیون تومان یا ۱۰ الی ۱۵ میلیون تومان با اقساط سه ساله مورد حمایت قرار می‌گیرند.
ملاحظاتی درباره کارت خرید کارگری
اجرای نادرست بسیاری از طرح‌های حمایتی در سال‌های اخیر منجر به از بین رفتن ارزش آنها شده و نهایتا اهدافی که دنبال می‌شده، محقق نشده است.
علیرضا حیدری (فعال کارگری و کارشناس رفاه اجتماعی) درباره طرح اعطای کارت خرید کارگری می‌گوید: اعطای کارت‌های اعتباری در دنیا مرسوم است و استفاده از آنها ابزاری برای در دست گرفتن بازار و داشتن مشتری تضمینی است. در ایران بانک‌ها چندان در این زمینه فعال نیستند، اما دولت می‌تواند ورود کند و کارت‌های اعتباری در اختیار افراد قرار دهد که آنها بر اساس اعتبار خود خرید کنند و به صورت اقساطی پول خرید را بپردازند.
او ادامه می‌دهد: در ارتباط با اعطای این کارت‌ها به جامعه کارگری به صورت کلی باید گفت که طرح ارزشمند است و می‌تواند مفید واقع شود، چراکه به افراد امکان خرید کالاهای با دوام نظیر لوازم خانگی را می‌دهد که در شرایط عادی و با حقوق ماهانه خود احتمالا قادر به خرید آن نیستند.
این کارشناس رفاه اجتماعی با تاکید بر اینکه کلیت طرح خوب است، عنوان می‌کند: با این وجود اجرای آن بسیار مهم است. چند ملاحظه در مورد کارت‌های اعتباری وجود دارد. قرار است اعتباری در نظر گرفته شود و در سه سال به صورت قسطی افراد پول را برگردانند. نرخ سود این کارت‌ها چقدر است؟ آیا فقط کارمزد بانکی، یعنی کمتر از چهار درصد، را دریافت می‌کنند یا قرار است سود بیشتری در نظر گرفته شود؟
او ادامه می‌دهد: احتمالا کارت‌های اعتباری امکان خرید کالا از برندهایی تعیین شده و مکان‌هایی مشخص را فراهم می‌کند. بر این اساس با یک خرید کاملا آزاد سر و کار نداریم. در چنین شرایطی اخذ سودی بیشتر از کارمزد بانکی، ارزش کار را از بین می‌برد. در واقع قرض به کارگران در قالب اعطای کارت خرید باید قرض‌الحسنه باشد.
حیدری همچنین به شیوه شارژ کارت‌ها می‌پردازد و می‌گوید: بهتر است کارت‌ها در ابتدا به صورت کامل شارژ شود، نه اینکه در چند نوبت شاهد شارژ آن باشیم. اگر ملاحظات مختلف درباره کارت‌های خرید در نظر گرفته شود، این طرح می‌تواند مفید واقع شود.
باید منتظر توضیحات بیشتری درباره کارت‌های خرید کارگری بود. در عین حال که باید جوانب مختلف موضوع بررسی شود، باید کار با سرعت صورت گیرد، چراکه نوسانات اقتصادی قدرت خرید کارگران را به شدت پایین آورده و بسیاری در تامین نیازهای اولیه خود ناتوان هستند.
منبع: ایلنا