علی دینی ترکمانی، عضو موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، امروز در برنامه مناظره شبکه یک با عنوان تامین امنیت غذایی جامعه، در مورد سبد کالا و یارانه نقدی، اظهار داشت: اینکه عده‌ای معتقد هستند یارانه نقدی موجب افزایش نقدینگی در جامعه می‌شود، سوءتفاهم است چون پول نقد و سبد کالا از منظر بار بودجه‌ای برای دولت هیچ تفاوتی ندارد.
وی گفت: سبد کالا ترکیب هزینه‌های مصرفی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
ترکمانی بیان کرد: سیاستگذاری اقتصادی 2 مقوله دارد که درک صحیح از دانش و درک موقعیت خاص یک اقتصاد یا پدیده از این موارد است.
وی گفت: قطعاً از منظر اصل کلی اقتصادی ارائه پول نقد به مردم بهتر است زیرا قدرت خرید آنها را محدود نمی‌کند، اما سبد کالا قدرت انتخاب را محدود می‌کند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در چارچوب مولفه دوم موقعیت خاص باید مورد توجه باشد؛ اگر در نظر بگیریم سرپرست خانواری از منابع نقدی دریافتی سوءاستفاده کند، مثلا بابت اعتیاد این مبالغ را هزینه کند، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سبد کالا بهتر است، زیرا احتمال اصابت آن به هدف، بیشتر است.
وی گفت: همچنین اگر در منطقه‌ای از کشور تبعیض جنسیتی بین دختران و پسران وجود داشته باشد، قطعا سبد کالا بهتر است، چون ممکن است وجه نقد بیش از آنکه به تساوی تقسیم شود، به پسران خانواده بیشتر ارائه شود.
این استاد دانشگاه یادآور شد: در شرایطی که نرخ تورم بالا است و همه تورم را حس می‌کنند، بنابراین اگر ترکیب سبد کالا تغییر نکند، قطعا از پول نقد بهتر است چون یارانه 45 هزار و 500 تومانی هم با توجه به تورم 60 درصد قدرت خرید آن کاهش یافته است.
وی گفت: البته ترکیب میزان سبد کالا نباید کاهش یابد و توزیع آن باید مدیریت شود؛ در انتخاب بین بن کالا و سبد کالا از نظر اینجانب بن کالا بهتر است، زیرا درجه کارایی بیشتری دارد.
علی دینی ترکمانی در پاسخ به سؤالی درباره اقتصاد کوپنی اظهار داشت: در شرایط خاص اقتصاد تصمیم‌گیری‌ها متغیر است؛ اگر تورم صفر باشد و اعتیاد و تبعیض جنسیتی در کار نباشد، قطعا ارائه یارانه نقدی بهتر است.
وی ادامه داد: اما اگر فرض کنیم که 50 درصد سرپرستان خانوار دچار اعتیاد باشند و این یارانه نقدی را در جایی که هدف ما است، هزینه نمی‌‌شود، پس ارائه سبد کالا و بن کالا بهتر است.
علی دینی ترکمانی در مناظره نقد و بررسی نحوه توزیع سبد کالا که بعد ازظهر جمعه که از شبکه یک سیما پخش شد، گفت: نحوه توزیع سبد کالا که سال گذشته رخ داد، زیبنده جامعه ما نبود و اینکه مردم از سر کول هم بالا بروند و حتی یکی، دو نفر هم کشته شوند درست نیست.
وی افزود: اشاره شد به اینکه در کشور ما نسبت به کشورهای دیگر ضریب جینی و توزیع نابرابری درآمدها بالاتر است، البته نباید فراموش کرد که در کشورهای دیگر 70 درصد درآمدهای جامعه تبدیل به مالیات شده و تأمین نیازهای پایین‌دستی می‌شود.
به گفته این اقتصاددان اتفاقی که در جامعه ما افتاد این بود که بخشی از جامعه درگیر فقر معیشتی است که درصدش زیاد است.
دینی ترکمانی به این نکته اشاره کرد که کاری کرده‌ایم که حتی آنهایی که درآمد بالایی دارند درگیر فقر ذهنی شده‌اند و احساس می‌کنند وقتی سبد کالایی توزیع می‌شود، باید دنبالش بروند، در حالی که در کشورهای دیگر این قشر مناعت طبع دارند و غرور اجتماعی‌شان له نشده است که این به مدیریت‌های ما برمی‌گردد.
به باور این اقتصاددان دو فاکتور رشد اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد امنیت غذایی را تأمین می‌کند.
دینی ترکمانی در این میان با اشاره به صحبت‌های راغفر و مصری تصریح کرد: من نمی‌خواستم وارد این فضا شوم چون صحبتهایی خارج از بحث شد، به ناچار به آن ورود می‌کنم، اینکه مجلس و دولت روی کاغذ چه می‌نویسند، مهم نیست اینکه سازوکارهای اجرایی چگونه کار می‌کنند مهم است.
وی اذعان داشت: ساختار اقتصاد سیاسی و مراکز قدرت و تصمیم‌گیری در کشور متعدد است که نتیجه آن می‌شود که دچار ناهماهنگی شوند و هر کس ساز خود را می‌زند. پاسخگویی به حداقل می‌رسد و کانال‌های مختلفی وجود دارد که افراد دور زدن‌ها را یاد می‌گیرند.
این اقتصاددان با اشاره به رشد اقتصادی کشور همسایه ترکیه و وضعیت اقتصاد کشور گفت: الان تولید ناخالص ملی کشور ترکیه 1200 میلیارد دلار است، در حالی که رشد اقتصادی ما طی سال گذشته منفی 5.8 درصد بوده و حدود 550 میلیارد دلار است. در حالی که جمعیت هر دو کشور یکی است و اقتصاد ما با اقتصاد نفت است، در حالی که ترکیه نفتی هم ندارد و سرانه درآمد مردم آن دو برابر ما است.
دینی ترکمانی گفت: بحث ما مربوط به این دولت و آن دولت نیست، بلکه طی سالهای پس از جنگ و 20 سال گذشته باید دید که چه کار کرده‌ایم. رشد ما تابع درآمدهای ارزی نفتی بوده و سال گذشته بر اثر تحریم‌ها نصف شده است.
این اقتصاددان تصریح کرد: برخلاف آنچه در قانون برنامه‌های توسعه آمده اقدام جدی نکرده‌ایم و ضریب جینی ما 41 تا 42 صدم است، در حالی که در هلند و سوئد 20 تا 25 صدم است و ما اسم آنها را سرمایه‌گذاری می‌نامیم، اما در حقیقت بازار اجتماعی‌گرا هستند.
منبع: فارس