گزارش «نسیم» حاکی است برخی از رسانه‌های کشور، درصدند تا میان متغیرهای کلان اقتصاد و نتیجه مذاکرات هستهای ارتباطی تنگاتنگ نشان دهند/ کارشناسان در گفتگو با نسیم پاسخ می دهند اگر مذاکرات به نتیجه مطلوب نرسد، اقتصاد ایران با چه واکنش‌هایی مواجه خواهد شد؟
در هفته‌های اخیر برخی از جریانات سیاسی و رسانه‌ای، در اقدامی کاملا هماهنگ، رشد اقتصادی کشور را مدیون مذاکرات هستهای با غرب دانسته و در تحلیل‌‌های خود آورده‌اند: "بدون شک رسیدن به رشد اقتصادی 4.6 درصدی پس از وقفه طولانی چند فصل منفی بودن، مدیون مذاکرات هستهای است؛ هم رشد بخش نفت و هم رشد بخش صنعت(خودرو) از آثار توافق مذاکرات هستهای است."
این رسانه‌ها در یک خط خبری کاملا مشخص، با انتشار اخبار و تحلیل‌هایی درباره وضعیت کنونی اقتصاد ایران می‌نویسند: "وضعیت آرام اقتصادی کشور، نتیجه مذاکرات هستهای است. اگر امروز اقتصاد ایران به یک آرامش نسبی رسیده، مدیون مذاکرات است و اگر بخواهیم این آرامش ادامه پیدا کند، حتما باید نتیجه مذاکرات هستهای مشخص شود."
یکی از همین رسانه‌ها با طرح این موضوع که شکست در مذاکرات هستهای می‌تواند آرامش کنونی در اقتصاد ایران را برهم بزند، با این مضمون اینگونه می‌نویسد: "رشد بالای اقتصاد در سه ماهه بهار93، به مسئولان سیاسی کشور این علامت را می‌دهد که حتما چانه‌زنی با غرب را پیگیری کنند و در هر صورتی مذاکرات را به نتیجه برسانند؛ این تنها شرط ادامه‌دار بودن رشد اقتصادی مثبت در اقتصاد ایران است..."
با توصیفات مذکور می‌توان نتیجه گرفت، برخی از رسانه‌های کشور، درصدند تا با القا این موضوع که بدون اعمال مذاکرات هستهای، اقتصاد ایران همچنان به روزهای بد گذشته بازخواهد گشت به پیامدهای منفی شکست احتمالی مذاکرات هستهای در حوزه اقتصاد پرداخته و به دولت هشدار دهند در صورت موفق نبودن در سیاست خارجی، رشد مثبت اقتصاد ایران و کاهش تورم در ماه‌های اخیر را باید فراموش کند!!
گروه اقتصادی «نسیم» برای واکاوی این موضوع و اینکه چه ارتباطی میان مذاکرات هستهای و عملکرد و متغیرهای اقتصادی، در کشور وجود دارد به سراغ چند تن از کارشناسان برجسته اقتصادی کشور رفته و از آنها پرسیده، آیا رشد اقتصادی کشور را مدیون مذاکرات هستهای می‌دانند؟ آیا ثبات بازار ارز، خودرو و کاهش تورم نتیجه مذاکرات هستهای است؟ اگر مذاکرات به نتیجه مطلوب جمهوری اسلامی نرسد، اقتصاد ایران با چه واکنش‌هایی مواجه خواهد شد؟
اما نکته قابل تاملی که در سخنان اکثر اقتصاددان وجود داشت، پایبندی به آموزه‌های اقتصاد مقاومتی بود. آنها به دولت یازدهم توصیه کردند حتما به آموزه‌های اقتصاد مقاومتی توجه کند و در برنامه و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی به 24 بند سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دقت نظر ویژه‌ای داشته باشد. اکثر کارشناسان در گفتگو با خبرنگار «نسیم» تأکید کردند که در صورت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، هیچ خطری اقتصاد ایران را حتی در صورت شکست احتمالی مذاکرات هستهای تهدید نخواهد کرد.
دل بستن به مذاکرات هستهای در بلندمدت به زیان اقتصاد است
دکتر عطاالله رفیعی، مدیر بنیاد پژوهشی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت: اینکه فضای اقتصادی کشور را براساس توافقات هستهای تنظیم کنیم کار صحیحی نیست و می‌تواند آسیب‌های جدی را به کشور وارد کند. شاید جو روانی ایجاد شده از مذاکرات ایران و گروه 1+5 در کوتاه‌مدت بر اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد، اما مطمئنا این استراتژی در بلندمدت به نفع کشور نیست و می‌تواند اقتصاد ایران را وارد چالش های جدی کند.
درست است که اقتصاد کشور ما وابسته به نفت است و با برداشته شدن تحریم‌ها، بخشی از درآمدهای ما افزایش می‌یابد، اما این امر در تضعیف اقتصاد کشور نیز تأثیرگذار است و این امکان را به دشمنان می‌دهد تا در هر شرایطی بتوانند با فشارهای نفتی، به اقتصاد ما آسیب برسانند. این نکته را به دولت گوشزد می‌کنم که تنها راه مقاوم‌سازی اقتصاد کشور، عمل کردن به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است. اقتصاد مقاومتی می‌تواند سپری در مقابل آسیب‌های دشمنان باشد؛ با وجود اینکه رسیدن به اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دانش‌بنیان زمان‌بر است، اما می‌تواند رشدی پایدار را برای کشور رقم بزند
.
رشد ۷۰ درصدی تولید خودرو ربطی به مذاکرات هستهای ندارد
دکتر محمد جواد توکلی- دبیر پژوهشی گروه اقتصاد مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی: راهکار اقتصاد کشور برای رسیدن به رشد اقتصادی در بلندمدت فقط اتکا به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است و رشد فروش نفت فقط برای کوتاه‌مدت مناسب است. یادمان باشد افزایش درآمدهای نفتی در رسیدن به رشد اقتصادی یک روش پایدار نیست و هر زمان کشور با کاهش درآمدهای نفتی مواجه شود این خطر نیز وجود دارد که رشد اقتصادی دوباره منفی گردد. متأسفانه برخی‌ها دوست دارند بهبود شرایط اقتصادی کشور را به مذاکرات گره بزنند اما واقعیت چیز دیگری است؛ به عنوان مثال در صنعت خودرو، اقتصاد ایران در دو سال اخیر با عدم تعادل در این حوزه روبرو بود، عده‌ای علاقمند بودند که این نابه‌سامانی را تنها به گردن تحریم‌های خارجی بیندازند اما واقعیت چیز دیگری است.
در اقتصاد خرد تعریفی وجود دارد مبنی براینکه "انحصارگراها با کاهش تولید، می‌توانند قیمت‌ها را کنترل کنند" و این امر در خصوص بخش خودروسازی ما کاملا مشهود است؛ دو خودروساز بزرگ کشور با کاهش میزان تولید و ملتهب کردن بازار، قیمت‌ها را بالا بردند و به خواسته‌های خود رسیدند و پس از آن مجددا تولید خود را افزایش دادند که این امر نشان‌دهنده این است که این رشد در بخش صنعت، به دلیل خواسته خودروسازان رخ داده است نه به دلیل تأثیر مذاکرات.
تکرار می‌کنم رشدی که براساس درآمدهای نفتی باشد پایدار نیست، برای رسیدن به اقتصادی با رشد پایدار باید اقتصاد دانش‌بنیان و اقتصاد مقاومتی را در رأس برنامه‌های خود قرار دهیم، لذا بنده معتقدم نرخ رشد 4.6 درصدی کنونی ما، غیر مقاومتی است و این نوع رشد برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.
تکیه بر نتیجه مذاکرات اشتباه است
حجت الاسلام دکتر محمد جواد محقق‌نیا، عضو هیأت علمی پژوهشکده امور اقتصادی: تکیه کردن بر نتیجه مذاکرات برای برنامه‌های اقتصادی کاری اشتباه است؛ ما باید کار خودمان را انجام دهیم و با تکیه بر توان و ظرفیت‌های داخلی به اقتصاد کشور رونق ببخشیم نه اینکه منتظر باشیم تا ببینیم نتیجه مذاکرات چه می‌شود، تا بعد از آن تصمیم‌گیری کنیم. من معتقدم برخی از سیاست‌های اقتصادی دولت با اقتصاد مقاومتی در تضاد است و باعث شده که ما به درآمدهای نفتی وابسته‌تر از گذشته شویم. لازم به ذکر است در صورتی که رشد اقتصادی و کاهش تورم را به مذاکرات هستهای و سیاست خارجی ارتباط بدهیم، در دام غربی‌ها گرفتار خواهیم شد تصریح کرد: بدون شک اینگونه نیست و رشد اقتصادی 4.6 درصدی و کاهش نرخ تورم ربطی به مذاکرات نداشته و ندارد. ارتباط دهندگان شاخص‌های اقتصادی به مذاکرات هستهای در زمین غربی‌ها بازی می‌کنند و قصد کارهای دیگری را دارند.
منبع: نسیم