مهدی پازوكی

در ایران دو منبع هستند كه آمارهای محاسبات حساب‌های ایران را انجام می‌دهند یكی مركز آمار ایران و دیگری بانك مركزی. بر اساس اطلاعاتی كه من دارم محاسبات بانك مركزی یكی از دقیق‌ترین منابع اطلاعاتی در خصوص شاخص‌های كلان اقتصادی از جمله محاسبه نرخ رشد اقتصادی است و همه سازمان‌های معتبر بین‌المللی مثل بانك جهانی و صندوق بین‌المللی پول آمار‌های بانك مركزی را قبول دارند و به آن  استناد می‌كنند و در واقع آمار‌های بانك مركزی مورد تائید محافل بین‌المللی و محافل علمی داخلی است و تحلیلگر واقعیت‌هاست. قبلا بانك مركزی هر سه ماه یكبار گزارش شاخص‌هایش را می‌داد ولی دولت قبلی بنابر دستوری كه داده بود این اطلاعات چاپ نمی‌شد ولی این به مفهوم این نبود كه واقعیت را تغییر دهد چون‌كه بانك مركزی گزارش‌های واقعی‌اش را می‌داد. نمی‌شود مركز آمار ایران نرخ رشد اقتصادی را مثبت اعلام كند ولی نرخ رشد سرمایه‌گذاری منفی باشد و اینها با هم تضاد دارد چراكه شاخص‌های اقتصادی باید یكدیگر را تائید كنند. هنوز تولید ناخالص داخلی‌مان كمتر از سال 91 است این به آن مفهوم است كه رشد سال را منفی می‌دهد. اقتصاد ایران در سال‌نود‌ویک 8/6- منفی و در سال 92 منهای 9/1 درصد منفی بوده است.هنوز تولید ناخالص ملی به 1390 بازنگشته است.

در حال حاضر این نرخ مثبت شده و اما چرا آن را در بیكاری نمی‌بینیم؟ به این جهت كه در اقتصاد ایران ظرفیت‌های بلااستفاده وجود داشته است. مثلا در صنعت خودروسازی در سال 1391 در شركت ایران‌خودرو میزان اتومبیلی كه تولید شده چند تا بوده و در سال 1393 چند تا شده است. این مشخص است و اگر ضرب در قیمت كنیم ارزش‌افزوده این بخش را می‌توان محاسبه كرد، البته در ایران‌خودرو سرمایه‌گذاری از قبل صورت گرفته است. به‌عبارتی یكی از دلایل اینكه در كوتاه‌مدت درجهت اشتغال رشد اقتصادی بالا نیست نشان‌دهنده این است كه اقتصاد دارد از سرمایه‌گذاری‌های بلااستفاده استفاده می‌كند و این بدان معنی است كه این كارخانه زیر ظرفیت اسمی تولید می‌كرده است و همچنین اكثر واحد‌های بزرگ نیز زیر 30 تا 40 درصد ظرفیت تولید داشته‌اند. ولی در بلندمدت اگر قرار است نرخ رشد اقتصادی مستمر داشته باشیم قطعا در بلندمدت در بازار كار نیز تاثیرگذار خواهد بود. به‌عبارتی اقتصاد مجموعه‌ای است از تعادل در داده‌های اقتصادی، این بازار بازار كالا و خدمات است. اینكه چرا درحال حاضر باتوجه به اعلام نرخ رشد 3 درصدی اتفاقی در بازار كار نیافتاده به جهت ظرفیت‌های بلااستفاده سرمایه‌گذاری نیروی انسانی است.

منبع: آرمان