در تهران تعليق طولاني‌مدت صدور شناسنامه‌فني ساختمان از يك‌سو و ناتواني غالب سازنده‌ها - عمدتا بساز و بفروش‌ها- در انجام يك گودبرداري ساده از سوي ديگر، هم‌اكنون پيكان انتقادها را به سمت شهرداري، نظام‌مهندسي و مهندسان‌ناظر تنظيم كرده است؛ سازمان نظام‌مهندسي به عنوان مرجع اصلي تضمين كيفيت ساخت‌وساز و نهادي كه صدور شناسنامه‌فني بر عهده‌اش گذاشته شده در طول سه سال اخير نتوانسته شهرداري تهران را مكلف به رفع تعليق يكطرفه كند؛ اين در حالي است كه در ساير استان‌ها اين طرح، بدون حواشي اجرا مي‌شود. شناسنامه‌فني ضمانتنامه رسمي سازنده به خريدار ملك بابت تضمين كامل كيفيت ساختمان است طوري كه سازنده، مهندس‌ناظر و در نهايت نظام‌مهندسي با امضاي آن به شهرداري اجازه مي‌دهند براي ساختمان احداث شده پايان‌كار صادر كند.طبق قانون، شناسنامه‌فني در زمان خريد و فروش آپارتمان، تحويل مصرف‌كننده جديد ساختمان مي‌شود و در صورت عيب و نقص و ايراد در بخش‌هاي مختلف سازه، امضا‌كنندگان پاسخگو خواهند بود.حالا با تركيب جديد هيات‌مديره سازمان نظام‌مهندسي مقرر شده، پيگيري براي رفع تعليق در اولويت قرار گيرد.

راه خروج شناسنامه‌فني از تعليق
استفاده از «مهندس‌مجري» در ساخت‌وساز اجباري مي‌شود؟
كارشناس ارشد حوزه شهرسازي: عملكرد نظام‌مهندسي نيازمند بازمهندسي است
هيات‌مديره جديد سازمان نظام مهندسي ساختمان تهران با دريافت اعتبارنامه‌هايشان از وزير راه‌وشهرسازي امروز وارد اين سازمان مي‌شوند تا براي احياي اعتبار از دست‌رفته ساختمان‌هايي كه بدون شناسنامه و هويت فني در پايتخت در دست احداث است، تصميم‌گيري كنند.
تعليق طولاني‌مدت صدور شناسنامه‌فني ساختمان از يك‌سو و ناتواني برخي سازنده‌ها در انجام يك گودبرداري ساده و بدون ريزش ساختمان مجاور از سوي ديگر، هم‌اكنون پيكان انتقادها را به سمت نظام‌مهندسي و مهندسان‌ناظر تنظيم كرده است.
سازمان نظام‌مهندسي تهران در طول بيش از سه سال گذشته نه موفق شد شهرداري‌تهران را مكلف به رفع تعليق شناسنامه‌فني كند و نه اينكه توانست به اصل دليل ريزش‌هاي پي‌درپي در گودبرداري‌هاي محله‌هاي مختلف تهران پي ببرد.
طبق ماده 33 قانون نظام‌مهندسي مصوب مجلس، شهرداري موظف است قبل از صدور پروانه‌ساختماني، بابت صلاحيت سازنده و نقشه‌هاي ساخت، از نظام‌مهندسي تاييديه بگيرد تا از اين طريق براي هر ساختمان آماده احداث شناسنامه‌فني صادر شود، اما اين پروسه قانوني در تهران معلق مانده است تا جايي كه مديريت شهري تهران، توان فني نظام‌مهندسي در صدور شناسنامه‌فني را ناكافي توصيف مي‌كند و در مقابل، مهندسان علت لغو يكطرفه قانون توسط شهرداري را لطمه به درآمدهاي ناپايدار شهرداري در اثر كنترل سازنده‌ها از سوي نظام‌مهندسي عنوان مي‌‌كنند.
اين دعوا با هر قصد و نيتي شكل گرفته باشد، اكنون هيات‌مديره جديد نظام‌مهندسي تهران مسووليت دارد براي بازگرداندن هويت به ساختمان‌هاي مسكوني پايتخت، تكليف شناسنامه‌فني را روشن كند.
عليرضا جعفري عضو هيات ریيسه جديد سازمان نظام‌مهند‌سي تهران در اين باره به «دنياي‌اقتصاد» گفت: راهكار اصولي براي رفع تعليق شناسنامه‌فني ساختمان، به رسميت شناختن «مهندس‌مجري» در ساخت‌وساز و ممنوعيت صدور پروانه‌ساختماني براي كساني است كه فاقد صلاحيت و مدرك معتبر «مهندس‌مجري» هستند.
وي افزود: در ساخت‌وسازها بايد از حضور افراد بدون تخصص و مدرك جلوگيري شود تا امكان از سرگيري صدور شناسنامه‌فني كه علي‌القاعده بايد توسط مهندس‌مجري تهيه و تكميل شود، وجود داشته باشد.
علیرضا جعفری مدیر عامل سازمان نوسازی شهرداری تهران و عضو هیات رییسه سازمان نظام مهندسی استان تهران شفاف‌سازی مسووولیت‌ها در راستای تحقق فرآیند تحقق قوانین را گام دیگر مورد اهمیت برای دوره جدید فعالیت سازمان نظام مهندسی عنوان کرد. او معتقد است: موضوعی که در سازمان نظام مهندسی تا به امروز به آن پرداخته نشده است خلأ قانونی نیست، بلکه فرآیند تحقق قوانین است.
جعفری در این باره توضیح داد: اجرای شناسنامه فنی ساختمان نمونه قوانینی بود که در فضای تعاملات بین دستگاهی معلق شد در حالی که اجرای آن نیاز به شفاف سازی مسوولیت‌ها داشت.
جعفری راهکار رفع کم توجهی به فرآیند تحقق قوانین را افزایش تعاملات بین دستگاهی عنوان و اظهار کرد: شفاف‌سازی مسوولیت منوط به تکامل تعاملات بین دستگاهی است.
مدیر عامل سازمان نوسازی به مسوولیت مهندسان ناظر در افزایش کیفیت ساخت و ساز اشاره کرد و گفت: طبیعی است که مسوولیت اجرایی کیفیت ساخت وساز بر عهده مهندسان ناظر است، اما در این زمینه به جای افزایش دفعات یا ساعات حضور باید به حضور مفید توجه شود. او افزود: حضور کیفی مهندسان ناظر در پروژه‌های ساخت وساز به وجدان کاری آنها بر می‌گردد. علاوه بر این، مکانیزم‌های انگیزشی همچون افزایش تعرفه‌های کاری مهندسان ناظر نیز منجربه افزایش مسوولیت‌پذیری و تعهد آنها خواهد شد. اما هویت و ارزش جایگاه مهندسان ناظر مهم تر و تاثیرگذار‌تر از مکانیزم‌های انگیزشی عمل خواهد کرد.
جعفری راهکار رفع تعلیق صدور شناسنامه فنی ساختمان در هیات مدیره جدید را راه‌اندازی بحث مهندسان مجری و توجه به تعاملات میان دستگاهی دانست و تصریح کرد: میان شهرداری و سازمان نظام مهندسی تقابلی وجود نداشته است اما تعامل میان آنها کم رنگ بوده است.
او با اشاره به موضوع گودبرداری اصولی ساختمان‌ها آن را موضوعی خطرناک برای ساخت‌وساز دانست و گفت: در این موضوع سازمان نظام مهندسی باید بیش از هر چیزی به رویه کار مهندس ناظر و تیم فنی مربوط به پروژه توجه داشته باشد.
مسوولان ادبيات مشترك پيدا كنند
به گزارش «دنياي‌اقتصاد» اعضای هیات مدیره جديد سازمان نظام مهندسی تهران با دریافت اعتبارنامه‌های خود دور تازه‌ای از فعالیت یکی از تخصصی‌ترین سازمان‌های مسوول در ساخت‌وساز پایتخت را آغاز کردند، اما سوال اینجا است که آیا عملكرد این سازمان درحد دوره های قبل باقی می‌ماند یا اینکه اعضای جدید هیات رییسه سمت و سوی تازه‌ای برای دستیابی به اهداف نوشته شده سازمان در پیش خواهند گرفت؟
اگر بنا باشد سازمان مزبور در مسیر جدید خود راهکار تازه ای برای تحقق اهداف و قوانین به اجرا در نیامده پیدا کند چه موضوعاتی در اولویت کاری سازمان قرار می‌گیرد؟
توجه به دو بخش مسائل درونی و بیرونی سازمان همچون تعهد و وجدان کاری اعضای سازمان، آسیب شناسی چرائی مشکلات، ارائه طرح و برنامه منسجم در سه دوره کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت از جمله مسائلی است که از دیدگاه کارشناسان فنی باید در دوره فعالیت جدید سازمان به آن با دید تازه ای نگریست.
اما کارشناس ارشد حوزه شهرسازی مهم‌ترین مسوولیت هیات مدیره جدید سازمان نظام مهندسی تهران را «مهندسی کردن نظام مهندسی» می‌داند و معتقد است: سازمان نظام مهندسی باید حسن نیت خود را در این خصوص نشان دهد.
مجید پاکساز کارشناس حوزه شهرسازی اولین گام برای هیات رییسه جدید سازمان نظام مهندسی را توجه به مسائل و مشکلات درونی سازمان عنوان کرد و گفت: معتقدم مهم‌ترین کاری که باید در هیات مدیره جدید سازمان نظام مهندسی دنبال شود تلاش در جهت ایجاد همدلی در میان مهندسان عضو سازمان بوده، افتراق میان سازمان و مهندسان عضو آن از بین برود.
او ادامه داد: درحال حاضر برای بسیاری از اعضای سازمان مهم نیست که چه کسی عضو هیات مدیره خواهد بود، بلکه این موضوع اهمیت دارد که بداند چرا سازمان از اهداف اصلی خود دور مانده و به بیراهه رفته است!
پاکساز با بیان اینکه سازمان باید طرح و برنامه با اولویت بندی مشخص داشته باشد به «دنیای اقتصاد» گفت: این سازمان برای آسیب‌شناسی مشکلات درونی باید برنامه‌ریزی منسجم در سه دوره کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت داشته باشد. او کار در این دوره سازمان نظام مهندسی را نیازمند اراده قوی دانست و اظهار کرد: شاید مهم‌ترین اتفاقی که لازم است در این دوره در سازمان نظام مهندسی بیفتد مهندسی کردن دوباره نظام مهندسی باشد.
پاکساز دومین گام دوره جدید فعالیت سازمان نظام مهندسی تهران را به جنبه بیرونی آن مرتبط خواند و افزود: در این بخش حمایت دستگاه‌هایی همچون وزارت راه و شهرسازی، شورای شهر و مجموعه شهرداری مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در روند جدید فرآیند تحقق اهداف سازمان خواهد بود.
پاکساز تصریح کرد: تعامل میان دستگاهی به جای تقابل، راهکاری است که در بهبود روند تحقق اهداف اصلی سازمان به اعضای جدید کمک خواهد کرد.
او ادامه داد: تعامل میان دستگاه ها باید به گونه‌ای باشد تا تحقق اهدافی همچون اجرای دقیق شناسنامه فنی ساختمان امکان پذیر باشد. پاکساز همچنین درباره نیازهای فنی ساخت‌وسازهای تهران و اولویت های نظام مهندسی برای پاسخگویی به این نیازها اظهار کرد: برنامه‌ریزی، همدلی، همراهی و بسیاری از اقدامات دیگری که منجر به یک ادبیات مشترک فنی ساخت‌و‌ساز شود از عمده ترین این نیازها است و اولویت سازمان نیز مدیریت مولفه‌ها و فاکتورهای مزبور است وگرنه خوشبختانه به لحاظ دانش فنی و اطلاع از تکنولوژی روز دنیا در این زمینه هیچگونه کمبودی بین مهندسان ساختمان کشور وجود ندارد.