روز گذشته نرخ دلار در ادامه روند افزایشی خود وارد یک کانال جدید قیمتی شد و از مرز 3هراز و 300تومان گذشت. بیشتر فعالان بازار این روند را تابعی از هیجان کاذب در بازار توصیف می‌کنند که در سایه فضای انتظاری ناشی از آغاز فاز دوم هدفمندی رخ داده است. مشاهدات میدانی نشان میدهد صرافان به‌عنوان نماد رسمی بازار آزاد در این فضا از تعیین نرخ خودداری می‌کنند و معتقد به پایدار نبودن این روند هستند. در مقابل، دلالان با سوءاستفاده از فضای تعلیقی ایجادشده بر تنور افزایش قیمت می‌دمند.
نوسان ارز در فضای تعلیق انتظاری
گروه بازار‌پول- بازار ارز همچنان متلاطم است. التهابی که از نظر کارشناسان و فعالان بازار ناشی از روشن نشدن تکلیف تعیین قیمت حامل‌های انرژی است. صرافی‌ها نقش آن‌چنانی در ایجاد نوسان‌های اخیر ندارند و هر چه هست، هیجانی است که دلالان به امید کسب سود‌های مقطعی ایجاد کرده‌اند. دلار روز گذشته از مرز 3300 تومان عبور کرد و در پایان معاملات 3320 تومان برای دلار آمریکا به ثبت رسید. این اتفاق در حالی رخ میدهد که همچنان وضعیت عرضه و تقاضا تعادل خود را حفظ کرده است. صراف‌ها با وجود بالا رفتن قیمت تا این سطح، نوسان را ناپایدار می‌دانند.
بسیاری از آنها به سیاق روزهای اخیر از اعلام نرخ خودداری می‌کنند. هر چه در میان صراف‌ها و صرافی‌های رسمی و با مجوز، آرامش حاکم است به همان میزان در میدان کوچک افشار- کمی پایین‌تر از میدان فردوسی- تب‌و‌تابی مصنوعی در جریان است. تعداد دلالان در این مکان بیشتر از روزهای گذشته شده است. آنها می‌خواهند با ایجاد یک نوع هیجان ساختاری از نوسان‌های این روزهای بازار ارز تا جایی که امکان دارد کسب سود کنند. بازار این عده ملتهب و داغ است؛ التهابی که به‌صورت ناشیانه‌ای ساختگی است. کافی است نیم ساعت جلو پاساژ قدیمی افشار توقف کنید تا متوجه مصنوعی بودن این همه هیجان شوید.
ارز در انتظار تعیین تکلیف هدفمندی
به لطف این هیجان‌های تصنعی ایجاد شده، روز گذشته دلار به 3320 تومان رسید. قیمتی که آخرین بار در 15 شهریورماه سال 92 به ثبت رسیده بود. در آن برهه زمانی هم به دلایلی قیمت دلار به بالای 3300 تومان رسید؛ اما در کمتر از دو هفته به 2870 تومان سقوط کرد. این روند در حال حاضر از سوی اکثر فعالان و کارشناسان بازار برای دلار 3320 تومانی روز گذشته هم پیش‌بینی میشود. اکثر کارشناسان و فعالان بازار می‌گویند: هیجان‌های این روزهای بازار ارز یک دلیل عمده دارد و آن هم اثرات انتظاری مشخص نشدن وضعیت قیمت حامل‌های انرژی است. از نظر آنها روشن نشدن تکلیف میزان افزایش قیمت حامل‌های انرژی، خصوصا بنزین باعث شده هیجان‌های کاذب در بازار به‌وجود آید و دلار مدام سطح‌های مقاومتی بالاتری را تجربه کند. آنها به دولت توصیه می‌کنند هر چه زودتر وضعیت قیمت‌های جدید حامل‌های انرژی را مشخص کند تا روند نوسان‌های اخیر در بازار ارز متوقف شود. در حال حاضر عامل انتظاری تعلیقی باعث موج سواری دلالان شده است.
عمده صراف‌های بازار با نظر کارشناسان در مورد تصنعی بودن نوسان‌های بازار ارز موافق هستند. آنها به شدت کم شدن عرضه دلار نسبت به روزهای قبل را رد می‌کنند. تقاضا هم افزایش ناگهانی نداشته است. براساس گفته‌های آنها عرضه و تقاضا همچنان متعادل است؛ بنابراین دور از انتظار نیست که با تخلیه عامل‌های روانی از بازار که مهم‌ترین‌اش روشن شدن چگونگی هدفمندی یارانه‌ها است دلار به زیر 3 هزار تومان هم برسد.
این موضوع از نگاه آنها باید مورد توجه مردم هم باشد و سعی کنند کمتر تحت‌تاثیر نوسان‌های تصنعی قرار بگیرند.صراف‌ها معتقدند که نوسان‌های اخیر به قدری شکننده است که با یک مداخله کوچک از سوی بانک مرکزی در بازار، قیمت‌ها به سرعت نزولی و به سمت ثبات میل خواهد کرد. براساس گفته صراف‌ها و کارشناسان اقتصادی نوسان‌های اخیر زودگذر و ناشی از عوامل روانی است. بانک مرکزی در تعیین نرخ‌های رسمی توجهی به نوسانات بازار نشان نداد و قیمت دلار را تنها 6 ریال نسبت به روز قبل بالا برد.
خبرگزاری‌ها هم دلیل بالا رفتن قیمت را از دید برخی کارشناسان اقتصادی منعکس کردند. خبرگزاری فارس در این باره از قول یکی از کارشناسان گزارش داد: علت اصلی رشد نرخ ارز در روزهای اخیر تغییر مسیر وجوه و نقدینگی از بازار سهام به بازار ارز است، ایجاد رونق مجدد بازار سرمایه در هفتههای آینده، بازار ارز را به ثبات می‌رساند. به گفته این کارشناس، باید از طریق مدیریت و کنترل بازار دارایی‌هایی که بازار رقیب هستند، بازار ارز مدیریت شود که بازار سهام هم یکی از این بازارها است. پیش‌بینی میشود با اجرایی شدن سیاست‌های تشویقی دولت در بورس، در هفتههای آینده بازار سهام شرایط بهتری پیدا کند. اگر رونق نسبی به بازار سهام بازگردد، قطعا وجوه از بازار ارز خارج خواهد شد.
یک کارشناس اقتصادی هم به خبرگزاری تسنیم گفت: نگرانی مردم از افزایش قیمت بنزین، اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و... باعث نوعی ایجاد جو روانی در بازار شده است. این کارشناس اقتصادی گفت: اگر دلار دو هزار و 500 تومانی بانک مرکزی به اندازه کافی در بازار توزیع شود و در اختیار فعالان بازرگانی و تجاری قرار گیرد، قطعا ارز در بازار آزاد به همین اندازه تثبیت خواهد شد؛ ولی اگر قدرت برابری ارزها و همچنین عرضه و تقاضا رعایت نشود در بازار اختلال ایجاد خواهد شد. تا زمانی که نرخ ارز به‌صورت واقعی یکسان‌سازی نشود، همیشه شکاف در بین دو بازار آزاد و رسمی ارز وجود خواهد داشت. شاپور محمدی معاون وزیر اقتصاد هم در این باره گفت: نرخ ارز نوساناتی دارد، تلاش دولت این است که دامنه این نوسانات را کم کند. به عقیده او نوسانات کنونی کوتاه‌مدت است و در بلندمدت بهبود خواهد یافت.
افزایش قیمت سکه
همزمان با افزایش قیمت ارزها، قیمت سکه بهار آزادی هم بالا رفت. سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار روز گذشته، بین 990 هزار تا 995 هزار تومان در صرافی‌ها به فروش رفت. در روزهای گذشته سکه بی‌توجه به نوسانات نرخ ارز ثبات نسبی داشت و اگر هم میل به تغییر پیدا می‌کرد تغییرات جزئی نزولی می‌کرد؛ اما روز گذشته تحت‌تاثیر عامل‌های هیجانی تا حدی صعودی شد. البته دامنه تغییرات محدود بود و صرافان آن را طبیعی می‌دانند.
تغییر جزئی طلای جهانی
از دیگر سو، بهای قیمت جهانی طلا هم در روز سه‌شنبه تغییر زیادی نداشت. طلا تا لحظه تنظیم این خبر تغییری جزئی نسبت به بازار دوشنبه داشت و روی حدود 1290 دلار ماند. افزایش اندک قیمت طلا ادامه همان روند نوسانات روزهای گذشته از یک طرف به‌خاطر بحران اوکراین و از طرف دیگر به‌خاطر ادامه انتشار آمار اقتصادی در سطح جهان است. البته سه‌شنبه بازارها با کاهش آغاز کردند تا در دومین روز هفته کاری صحبت از تاثیر خروج سرمایه طلا و تقویت دلار باشد. تقویت دلار در واقع دوشنبه هم مهم‌ترین خبر در کنار ادامه نوسانات فلز زرد بود.
این در حالی است که دوشنبه بیشتر بازارهای جهانی تعطیل بودند و سه‌شنبه در بازگشایی بازارها هم آمارهای تازه نتوانستند تغییر بزرگی در بهای طلا ایجاد کنند؛ اما سه‌شنبه وضعیت بازارهای سهام اروپا با آمار اقتصادی تازه به نسبت خوب بود؛ گرچه این خوش‌بینی تاثیری بر بهای یورو نگذاشت تا یورو با نرخ برابری 1/3783 مقابل دلار به پایین‌ترین ارزش در دو هفته برسد.
درهرحال وضعیت بازار طلا همچنان مبهم است. براساس تحلیل کارشناسان سه‌شنبه گزارش تنش‌‌های جغرافیایی در اوکراین نتوانست تقاضا برای طلا را افزایش دهد تا چشم‌ها به دیگر روزهای کاری این هفته میلادی بماند. مشکل اما همان ابهام در بازار طلا است. بسیاری از پیش‌بینی‌ها در 10 روز گذشته درست از آب درنیامده‌اند و با این اوضاع نباید از نوسان‌های بیشتر بازار اونس شگفت‌زده شد.
منبع: دنیای اقتصاد