کشورهای جهان برای مقابله با ورود پول کثیف به سیاست راه‌های مختلفی را آزموده‌اند؛ یکی از راه‌های مقابله با فساد، شفاف‌سازی فرایندهای صورت گرفته است؛ در حقیقت می‌توان گفت ریشه اصلی فساد، استفاده از منابع عمومی برای منافع شخصی است. یک فرمول برای فساد وجود دارد که نشان می‌دهد چگونه باید این معضل کنترل شود. این فرمول به ما می‌گوید: «فساد مساوی است با انحصار به علاوه صلاحدید منهای پاسخگویی» که معنایش این است چه در سطح خرد و چه در سطح کلان اگر این گونه روابط شکل بگیرد محصول آن فساد است. در یک سطح خرد برای مثال اگر در یک اداره یا دستگاهی که باید مجوزی را صادر کند و این وظیفه بر عهده مدیر یا کارمندی است و وی از این فرصت سوءاستفاده کند و به کسی هم پاسخگو نباشد حتما فساد صورت می‌گیرد. در سطح کلان نیز بودجه‌های عمومی کشور مانند منابع نفتی که قرار است برای توسعه کشور استفاده شود، اما هرجور که دلشان خواسته از آن استفاده کرده و وقتی که مشخص شده میلیاردها تومان دزدی صورت گرفته هنوز نتوانسته‌اند این پول را از آنها پس بگیرند.
راه حل مقابله با فساد بر اساس این فرمول دقیقا این است که باید با انحصار مقابله کرد؛ از این رو یکی از راهکارهای آن شفاف‌سازی فرایندهاست تا افراد نتوانند از فرصت‌هایی که در اختیارشان قرار گرفته به تشخیص و مصلحت خود سوءاستفاده کنند؛ بنابراین اگر فرایندها شفاف شود این امکان به وجود می‌آید که قبل از اینکه ارتکاب جرم صورت گیرد جامعه اخطارهای لازم را بدهد تا جلوی ارتکاب جرم گرفته شود. طبیعی است که در این فرآیند نمی‌توان همه چیز را به دولت واگذار کرد؛ بنابراین مردم باید اصلی‌ترین ناظر باشند و باید نظارت‌های بیرونی بر استفاده از منابع، فرصت‌ها و امکانات عمومی که در اختیار افرادی که در درون قدرت هستند قرار می‌گیرد امکان‌پذیرتر شود. به همین دلیل رسانه‌های آزاد، احزاب سیاسی مستقل، تشکل‌های غیردولتی و مردمی ابزارهایی هستند که می‌توانند اطلاعات منابع عمومی را به‌طور شفاف در اختیار عموم مردم قرار دهند. همچنین انتظار می‌رود با شناسایی افراد متخلف، دستگاه قضایی به سرعت به پرونده‌های این افراد رسیدگی کند. مشکل اصلی در مورد فسادهای اقتصادی است که امثال بابک زنجانی و مه‌آفرید انجام دادند خود این افراد نبودند؛ در واقع فرایندهایی وجود داشته که محیط این کار را فراهم کرد؛ زمانی که با فساد صورت گرفته برخورد سریع صورت نگیرد متخلفان به گمان اینکه کسی از اقداماتشان باخبر نیست از فرصت سوءاستفاده می‌کنند لذا باید اقداماتی انجام داد که منتهی به شفاف‌سازی شود. از سویی دیگر اقتدار دستگاه‌های نظارتی در برخورد با مفاسد اقتصادی می‌تواند در کاهش مفاسد تاثیرگذار باشد. وجود قوانین روشن و شفاف برای اعلام دریافت هدیه در کشورهای غربی و برخورد شدید با متخلفان از این قانون یکی دیگر از مواردی است که بر کاهش میزان فساد اثرگذار است.
منبع: آرمان