امرالله امینی
استاد دانشگاه علامه طباطبایی

اقتصاد کشور در حالت رکود تورمی به‌سر می‌برد. برای خروج از رکود تورمی باید دو وجه مجزا را در نظر بگیریم یعنی باید از رکود خارج شویم بدون اینکه به تورم دامن بزنیم. از سوی دیگر برای خروج از رکود باید دو طرف عرضه و تقاضا را در نظر بگیریم. اکنون مشکل طرف عرضه این است که تولید و فروش کالا انجام نمی‌شود. کاهش تولید دلایل مختلفی دارد: کمبود نقدینگی، مشکلات نیروی کار، کالاهای وارداتی ارزان، بالا بودن نرخ ارز و عوامل دیگر ناشی از بالا بودن نرخ ارز برای تولید مانند خرید مواد اولیه و واسطه‌ای.
برای تحریک تولید باید نقدینگی بنگاه‌ها افزایش یابد، در تعرفه برخی کالاهای وارداتی تجدید نظر شود و نرخ سود بانکی برای بخش تولید کاهش یابد. در طرف تقاضا مشکل این است که قدرت خرید مردم کم شده است پس دولت باید بواسطه پرداخت وام و اجرای سیاست‌های پولی مالی و اعتباری قدرت خرید مردم را بالا ببرد. برای اجرای سیاست‌های جدید مالی دولت کاهش سپرده‌های قانونی بانک‌ها و اجرای عملیات بین بانکی را در نظر گرفته است به این معنی که بانک‌هایی که منابع دارند در اختیار بانک‌های دیگر قرار دهند به این ترتیب نرخ سود نیز کنترل می‌شود.  دولت برای خروج از رکود باید سیاست انبساط پولی را در نظر بگیرد، هزینه‌های اعتباری را بالا ببرد و وام خرید کالا به مردم بپردازد. اما چراغ قرمز دولت در اجرای سیاست‌های پولی این است که افزایش تسهیلات از طریق چاپ پول نباشد. کار دیگری که دولت می‌تواند برای رونق انجام دهد گسترش صادرات است؛ صادرات پاک‌ترین وجه اقتصاد است وقتی صادرات افزایش یابد ارز خودبه‌خود وارد کشور می‌شود. در اجرای سیاست‌های مالی دولت همچنین باید بدهی خود به بانک‌ها و پیمانکاران را بپردازد.
یکی از معضلات طرف عرضه در زمان رکود، نرخ بهره است. کاهش نرخ بهره برای بخش تولید کمک زیادی به رونق این بخش خواهد کرد. اما در مورد سیاست‌های خروج از رکود یک نکته تدوین دقیق این سیاست‌ها و نکته مهمتر اجرای درست و دقیق‌تر این سیاست‌هاست. تسهیلاتی که دولت برای خروج از رکود قرار است بپردازد باید به دست تولید‌کننده واقعی برسد برای این کار نظارت قوی بر اجرای بسته خروج از رکود لازم است. اگر تسهیلاتی پرداخت شود ولی محیط تولید و کسب و کار فساد داشته باشد پول هدر رفته است. شفاف سازی، نهاد‌سازی و کوچک کردن دولت راهکارهایی برای بهبود محیط کسب و کار است. دولت کوچک و چالاک به اقتصاد کمک می‌کند و رونق را به اقتصاد بر می‌گرداند.  اجرای اقتصاد مقاومتی نیز یکی دیگر از راهکارهای افزایش توان اقتصادی است. در اقتصاد مقاومتی باید هدفی را مشخص و آن هدف را دنبال کنیم. اقتصاد مقاومتی باید بر اساس دانش و دانایی شکل بگیرد. یعنی اگر ایده‌ای داریم آن ایده در شرکت‌های دانش بنیان تبدیل به کالا شود. اقتصاد مقاومتی الزاماتی دارد که تغییرات در دانش دانشگاهی از آن جمله است در واقع اقتصاد مقاومتی اقتصاد دانایی محور است.
 

منبع: روزنامه ایران